Nöbetçi Eczaneler
13 yaşında arkadaşlarına ve kendisine gömlek dikerek mesleğe başladıktan sonra, kursa gitmeden modaya adım atan Bursalı bayan teşebbüsçü Filiz Çekil; bugün sanatkarlara özel dizaynlar yapıyor.
Çekil, pandemi devrinde insanların kıyafet diktirmeye fırsat bulamaması üzerine elinde bulunan ve müşterilerinden geri aldığı kıyafetleri kiralamaya başladı.
Bu model, beklenmedik bir biçimde büyüdü.
Kiralık fiyatlar 25 bin TL’den başlayıp 100 bin TL’yi bulabiliyor.
Kuru temizleme sarfiyatı düştükten sonra elde edilen kira gelirinin yarısı müşteriye, yarısı modacıya kalıyor. Örneğin, 30 bin TL’ye kiralanan bir abiyeden 2 bin TL paklık masrafı sonrası 28 bin TL kalıyor.
İŞLER ÇIĞ ÜZERE BÜYÜDÜ
Kurduğu sistem hakkında örnek veren Çekil “İnsanlar bana kıyafet diktiriyorlar. Bir müşterim 3 tane kıyafet 2 tane esvap diktirmişti. Düğünde kullandıktan sonra kuru temizleme yaparak kiralama sistemine koyduk. Bu müşterim kendine 2 tane beşi bir yerde yaptı. Sonrasında Mısır’a tatile gitti. Bu iş önemli bir gelir kapısı haline döndü. Çığ üzere büyüdükçe büyüdü. Artık herkes bana kıyafet diktireyim de kiraya vereyim diye bakıyor” diye konuştu.
EMEKLİ MAAŞI GİBİ
Kiralama modelinin insanlara cazip geldiğini anlatan Modacı Filiz Çekil “İnsanlar kent dışından bile gelip kiralıyor. 10 tane 15 tane kıyafet birden kiralıyor. Kent dışına bir otomobil dolusu kiralayıp gönderdiğimi biliyorum. Kıyafetleri kiralayıp gelir elde eden müşterilerim o denli mutlu ki bazen latife yapıyorum: ‘Emekli maaşınızı gönderdim’ diyorum. Zira sahiden bir gelir modeli oldu artık. Bir dönem boyunca ilgi görüp tutulan kıyafet; dönemi geçmeden kendini esasen amorti ediyor. Dönem bittiğinde kıyafeti alıp yenisini dikiyorum. Böylelikle hem ben kazanıyorum hem onlar.” diyerek sistemin sürdürülebilirliğini anlattı.
Kıyafetlerin bilhassa düğün dönemlerinde büyük ilgi gördüğünü belirten Çekil “Bir düğün için 30’a yakın kıyafet dikiyorum. Sonra hepsi geri geliyor, temizleniyor ve tekrar kiralık reyonuna giriyor. Yengeydi, eltiydi derken sayı giderek artıyor 20 – 25’e çıkıyor. Bu hafta teslim edeceğim 30 tane kıyafet var. Hepsini düğünün sonraki günü geri getiriyorlar. Sonra biz onların kuru temizlemesini yaptırıp buraya kiralık reyonumuza koyuyoruz” dedi.
HER BÜTÇEYE UYGUN
Satış fiyatları da kıyafetin özelliğine nazaran değişiyor: 50 bin TL’ye de satılıyor, 100 bin TL’ye de. Ancak bütçesi daha dar olanlar için kiralık kesimler epey cazip.
Bu teşebbüs, modanın yalnızca bir tüketim değil, tıpkı vakitte bir üretim ve paylaşım alanı olabileceğini kanıtlıyor.
Gelinlikten abiyeye, düğünden sahneye kadar uzanan kıssa sayesinde birçok bayan hem hayalindeki kıyafeti giyiyor hem de emekli maaşı alır üzere sabit bir gelir elde ediyor.
Sanatçılara bile kıyafet diktiğini aktar Çekil, “İstanbul’dan Ankara’dan geliyorlar. Edirne’den kalkıp geliyorlar bana kıyafet diktirmek için. Burada otelde kalıyorlar. kıyafet bitince alıp geri dönüyorlar. Çoluk çocuk geliyorlar kıyafet bitene kadar otelde kalıyorlar. Bitince teslim alıp gidiyorlar. İşi bitince kıyafet kiralanmak üzere tekrar bana geri geliyor. Sanat topluluğundan şimdi kıyafet kiralayan çıkmadı. Onlar daha çok diktiriyorlar. Onların kendilerine özel dikimlerimiz oluyor” diye konuştu.