Nöbetçi Eczaneler
Dünyaca ünlü müzik platformu Spotify, Rekabet Kurumu’nun yakın takibinde…
Platformda toplumun dini ve ulusal kıymetlerine alışılmamış kullanıcılar tarafından oluşturulan playlistlerin bulunması ve bu içeriklerin kaldırılması tarafında rastgele bir harekette bulunulmamasının akabinde Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Batuhan Mumcu da bu mevzunun yakın takibe alındığını kaydetmişti.
BAZI SANATKARLARI ÖN PLANA ÇIKARIYORLAR
Spotify’a bununla birlikte müzik piyasasını şekillendirmeye çalıştığı, birtakım sanatkarları ön plana çıkardığı ve algoritmalarla oynadığı gerekçesiyle inceleme başlatıldı.
Şirketin Türkiye ofisinde bakanlık yetkilileri tarafından denetimler yapıldı, ayrıntılı incelemeler ise devam ediyor.
Türkiye’nin gündemindeki bu bahse ait hukukçu Kadriye Güçlü Sakarya ve bilişim uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık, TV100 ekranlarında kıymetli değerlendirmeler yaptı.
“SORUŞTURMAYA BAHİS 2 DEĞERLİ HUSUS VAR”
Kadriye Güçlü Sakarya, Spotify’a başlatılan inceleme ile ilgili, “Spotify, bir müzik dinleme platformu. Burada birtakım müzik listeleri yapılabiliyor. X müzikçinin en sevilenleri, şu ya da bu müzikleri üzere. Bahsedilen soruşturma konusu olan 2 unsur var. Birincisi Rekabet Kurumu’nun da incelemesine bahis olan rekabete karşıtlık teşkil edecek, birini ötekinden öne daha fazla çıkardığı bir ortam var mı yok mu bu mevzu incelenecek. Bir öbür husus ise halkın dini kıymetlerinin aşağılanması hatasını ilgilendiren konu. Bu platformda peygamber efendimize hakaret içeren başlıklarla oluşturulan listeler ve bahisle ilgili çalma listelerinin oluşturulduğunu görüyoruz. Anayasamıza nazaran bizim bir özgürlük anlayışımız var, gerçek ve bu müdafaa altına da alınmış.
“DİNİ HASSASİYETTEKİ MEVZULAR PLATFORMDA YOK SAYILIYOR”
Ama sizin özgürlüğünüz oburunun kutsallarına değdiği anda orada noktalanır. Hz. Muhammed, toplumun yüzde 99’unun Müslüman olduğu bir toplumun peygamberi. Örneğin bizim toplumumuzda en fazla kullanılan isim Mehmet’tir. Bunun nedeni de Muhammet isminin kısaltmasıdır. Bu Türk ismi de Hz. Muhammed’in ismine duyulan hürmetten ortaya çıkmıştır. Bizim yüzyıllardır İslamiyet’i kabul etmiş bir toplum olarak böylesine hassas davranarak çocuklarımıza bile isim verdiğimiz bir durumda, bir müzik platformunda bunun alay edilerek oluşturulan çalma listeleri toplumu kine, öfkeye, nefrete dönüştürme hadisesini kelam konusu yapıyor.
“VERİLEBİLECEK CEZANIN MÜDDETİ DE GÖZDEN GEÇİRİLMELİ VE ARTIRILMALI”
dedi.
“5 YIL EVVELKİ TOPLUMSAL MEDYA YASASI REVİZE EDİLMELİ”
Kadriye Güçlü Sakarya, bu üzere platformların denetlenmesine ait Türk hukuku ve maddelerinin ilgili hususlarının tekrar gözden geçirilmesi ve sıkı bir kontrol uygulanması gerektiğinin altını çizerek, “Mevcut maddelerimizin ben de kâfi olmadığını düşünüyorum. Toplumsal medya platformlarının çok yakın vakitte daha ne kadar yükseleceğini de şu anda öngöremiyoruz. Bizim bu 5 yıllık kanunumuzu da tekrar gözden geçirmemiz gerekiyor. O zamanki şartlarla bugünkü şartlar da değişti. Gerekirse toplumsal medyayla birlikte özel diğer kanunların da düzenlenmesi gerektiğini düşünüyorum. Bunu da yaparken yalnızca kanun koyucunun bir ortaya gelmesi değil, akademisyenlerin, toplumsal medya işi yapanların bir ortaya gelmesi ve uygulanabilir bir yasa yapılması gerekiyor. Sonuç prestijiyle bu platformların tamamı Türk hukuku ve yasalarına tabidir. Rekabet Kurumu tarafından bir inceleme yapılacak. Spotify, bir Türk firması olmadığı için de bunun vergisel manasındaki boyutun da nasıl gerçekleştirildiği ayrıntılı incelenecektir” halinde konuştu.
“PLATFORMDA OTOMATİK DENETLEME SİSTEMİ YOK”
Prof. Dr. Ali Murat Kırık ise hususa ait şunları kaydetti:
Spotify üzere müzik platformlarında listelerin büyük çoğunluğunu kullanıcılar oluşturuyor. Bu platformlar da kullanıcıların bu türlü bir esneklikle podcastler, müzik listeleri ve müzikleri eklemeye müsaade veriyor. Burada kullanıcılar sevdikleri müzikleri seçiyorlar. Örneğin ben bir müzik listesi oluşturuyorum. 90’lar müziklerini bir ortaya getiriyorum. ‘Ali Murat Kırık’ın sevdiği şarkılar’ diye bir liste oluşturuyorum. Lakin burada şöyle bir durum devreye giriyor. Kullanıcılar müzik listelerine istedikleri isimleri verme hakkına sahip oluyor. Platformda otomatik denetleme sistemi kelam konusu olmadığı için, bu üslup ulusal ve dini pahalara karşı olan başlıklarla listeler de oluşturuluyor.
“BTK TARAFINDAN ÇOK ÖNEMLİ VE SÜRATLİ BİR YAPI OLUŞTURULMASI GEREKİYOR”
Bir kullanıcı özgürlüğü var, hakikat. Lakin burada özgürlük ve toplumsal bedellere hürmet ortasındaki istikrar nasıl sağlanacak, bunu konuşmamız gerekiyor. Burada benim her vakit yaptığım bir teklif var. BTK tarafından bu hususlarla ilgili çok önemli ve süratli bir yapı oluşturulması gerekmektedir. Bu tip olaylar farklı yerlerde farklı hallerde de ortaya çıkabiliyor. Playlist isimleri, Leman’daki karikatür vs… Çok sıklıkla karşımıza çıkan bu içeriklerle toplum ayrıştırılmaya ve kutuplaştırılmaya çalışılıyor.
“2020 YILINDAKİ TOPLUMSAL MEDYA YASASI DEĞİŞTİRİLMELİ”
2020 yılındaki toplumsal medya yasasının değiştirilmesi de gerekiyor. Burada dijital mecralarla ilgili çok önemli yaptırımlar kelam konusu değil. Günlük erişimi 1 milyonu geçen platformların Türkiye’de temsilcilik bulundurması gerekiyordu. 5 yıl oldu. Yapay zeka, akıllı sistemler de devreye girdi. Bunlara yalnızca toplumsal medya şirketi derseniz açıkta kalmış olur. Dizi, sinema ve dijital mecraların hepsinin takip edilmesi lazım. Ve burada 1 milyon olan sayının da aşağıya çekilmesi gerekiyor. Yanlış beyanda bulunulabilir zira.
“SPOTIFY’IN TÜRKİYE AYAĞI İÇİN ÖZEL BİR GRUP KURULMALI”
Bununla bir arada Yapay zeka takviyeli içerik kontrol sistemlerinin artık mecburî hale getirilmesi son derece kıymetli. Dini pahalara hakaret, Türk bayrağına hakaret üzere içeriklerin direkt yayından kaldırılması ve Türkiye için özel bir grubun kurulması gerekiyor. Spotify’ın Türkiye ayağında Türkiye’nin hassasiyetlerini tanıyan ve mahallî hukukumuzla çalışan bir moderasyon grubunun oluşturulması son derece değerli. Nitekim söylediklerinde hassaslarsa bu teklifleri de dikkate alıp BTK ve Kültür Bakanlığı ile ortak çalışarak, kullanıcı şikayetlerini süratli bir biçimde kıymetlendirerek sonuç alırlar.
“ALGORİTMİK RÜŞVET UYGULAMASI İŞLİYOR”
Platformun belirli plak şirketleriyle anlaşarak muhakkak sanatkarları ön plana çıkardığı yalnızca Türkiye’de değil dünyada konuşulan bir sistem kelam konusu. ‘Discovery Mode’ denilen bir uygulama var. Sanatçı telif gelirinden daha az hisse almayı kabul ediyor ve Spotify da onun müziklerini daha fazla ön plana çıkartıyor. Kimilerine nazaran bu ‘algoritmik rüşvet’ manasına geliyor. Bu yüzden şarkını daha çok duyurmak istiyorsan, teliften vazgeç, manasına gelen bir uygulama kullanılıyor oluyor. Hem telif hem kontrol konusunda bu platformlarda önemli bir sorun var. Yıllardır bu işlerle uğraşan biri olarak yaşanan problemleri görebiliyorum ben de. Biz bu problemleri evvelce değerlendirelim ve paylaşalım ki düzelebilsin.