Nöbetçi Eczaneler
Kyoto Üniversitesi’nden biyolog Yume Okamoto ve takımı tarafından yürütülen çalışmaya nazaran, kimi genler evcil kedilerin mırlama ve öbür sesli bağlantı biçimlerinde rol oynuyor.
Kedilerle beşerler ortasındaki binlerce yıllık yakın alakaya karşın, mırlamanın neden ve nasıl gerçekleştiği hala tam olarak bilinmiyor. Ayrıyeten, büyük kedilerdeki misal ses titreşimlerinin mırlama sayılıp sayılmayacağı da tartışma konusu.
280 EVCİL KEDİ İNCELENDİ
Okamoto ve grubu, 280 evcil kedinin DNA’sı ve sahiplerinin raporladığı davranışlarını inceleyerek, “androjen reseptör geni” olarak bilinen bir genin kısa versiyonuna sahip kedilerin daha fazla mırladığı sonucuna ulaştı. Bilhassa bu yine sahip erkek kedilerin insanlara karşı daha sesli ve ilgili davrandığı gözlendi.
Androjen reseptörleri temel olarak testosteronu düzenliyor. Genin uzun ya da kısa formda olması, testosterona bağlı davranışlar üzerinde tesirli olabilir. Bu da mırlama ve sesli irtibat alışkanlıklarını açıklayabilir.
EVCİLLEŞTİRME SÜRECİNDE ORTAYA ÇIKTI
Araştırmacılar ayrıyeten bu geni 11 farklı kedi cinsinde inceledi. Sonuçlara nazaran, uzun tipteki bu gen yalnızca evcil kedilerde bulunuyor. Evcil kedilerin en yakın akrabaları olan balıkçı kedi (Prionailurus viverrinus) ve benekli kedi (Prionailurus bengalensis) üzere tiplerde ise uzun form bulunmuyor. Bu durum, genin evcilleştirme sürecinde ortaya çıktığını gösteriyor.
Daha evvel yapılan çalışmalar, safkan kedilerde bu uzun tip genin daha yaygın olduğunu ortaya koymuştu. Sokak kökenli karışık cins kedilerde ise kısa form daha baskın. Araştırmacılar, daima beşerlerle birlikte büyüyen kedilerin hayatta kalmak için sesli irtibata daha az muhtaçlık duyduğunu ve bu nedenle uzun gen formuna sahip olanların safkan popülasyonda kalabildiğini düşünüyor.
Okamoto ve grubu, PLOS One’da yayımlanan araştırmalarında, “Kedilerin mırlama ve sesli bağlantısı, dikkat ya da dayanak arayışı stratejileri olarak evrimleşmiş olabilir. Bu da hem kediler hem de beşerler için hayatta kalma açısından avantaj sağlamış olabilir” sözlerine yer verdi.
İYİLEŞTİRİCİ FONKSİYONU OLABİLİR
Mırlamanın yalnızca memnunluk göstergesi olmadığı da biliniyor. Ağır yaralı kediler de mırlayabiliyor. Birtakım bilim insanları, bu durumun mırlamanın birebir vakitte uygunlaştırıcı bir fonksiyonu olabileceğini düşündürüyor.
Birkaç yıl evvel yapılan bir öteki araştırma da, kedilerin ses tellerindeki yumuşak pedlerin, kas kasılmalarına gerek olmadan düşük frekanslı titreşimler (25-30 Hz) üretebildiğini ortaya koymuştu. Bu da mırlamanın kısmen otomatik bir sistem olduğunu gösteriyor.
Okamoto, “Araştırmamız sayesinde kedileri daha uygun anlayarak beşerler ve kediler ortasındaki alakayı daha memnun hale getirmeyi umuyoruz” açıklamasında bulundu.