Türkiye son 55 yılın en sıcak temmuz ayını yaşadı.
Geçtiğimiz ay, artan klima kullanımı nedeniyle saatlik elektrik tüketimi tüm vakitlerin en yüksek düzeyine çıktı.
SICAKLIKLAR ELEKTRİK TÜKETİMİNİ ARTIRIYOR
Uluslararası güç fikir kuruluşu Ember’in yeni tahliline nazaran, sıcaklıklarla yükselen klima kullanımı elektrik tüketiminde değerli artışa yol açıyor.
Bu kapsamda, Türkiye’de her bir derece sıcaklık artışı 0,77 gigavat ek elektrik üretim kapasitesi gereksinimi doğuruyor.
SAATLİK ELEKTRİK TÜKETİMİ REKOR KIRDI
Bir diğer deyişle, sıcaklığın 22 dereceden 32 dereceye çıkması durumunda artacak elektrik talebini karşılamak için Atatürk Hidroelektrik Santrali’nin üretim kapasitesine muadil en az 3 yeni santralin devreye alınması gerekiyor.
Geçen ayki rekor sıcaklıklar Türkiye’de klima kullanımının artmasıyla saatlik elektrik tüketiminin 59 gigavatsaatle tüm vakitlerin en yüksek düzeyine çıkmasına neden oldu.
TÜKETİMİN YÜZDE 18’İ SOĞUTMADAN KAYNAKLI
28 Temmuz’da görülen bu saatlik rekor elektrik tüketiminin yüzde 18’i soğutmadan kaynaklandı.
Rapora nazaran, bu oran Türkiye’de yaz aylarında saat 12.00-18.00 ortasında yüzde 10’un üzerinde seyrederken, bu durum soğutmanın artık ‘lüks bir tüketim değil, elektrik şebekesi üzerinde belirleyici ve temel bir yük unsuru’ olarak kıymetlendirilmesi gerektiğini gösteriyor.
ANLIK YÜKLENMELER ARIZAYA SEBEP OLABİLİYOR
Özellikle kısa vadeli talep sıçramaları, elektrik sınırları ve trafo merkezleri üzere şebeke bileşenlerinde anlık yüklenmelere yol açarak arıza ve kesinti riskini de yükseltiyor.
Ember’in raporuna nazaran, şebeke üzerindeki yükü azaltarak riskleri en aza indirmenin yolu güneş gücünden geçiyor.
GÜNEŞ GÜCÜ GEREKSİNİMİN YÜZDE 20’SİNİ KARŞILADI
Güneş gücü en yüksek üretim saatlerinin, günün en sıcak saatleriyle örtüşmesi sayesinde artan soğutma talebini karşılamada doğal bir tahlil olarak öne çıkıyor.
Güneş gücü 2024 yaz aylarında soğutma muhtaçlığının en yüksek olduğu saatlerde elektrik talebinin yüzde 20’sinden fazlasını karşıladı.
SOĞUTMA TALEBİNDE ARTIŞIN SÜRMESİ BEKLENİYOR
Türkiye’de yalnızca alan soğutmasına bağlı elektrik tüketimi 2023-2024 periyodunda yüzde 19 artışla 10 teravatsaate ulaştı.
Bu ölçü, Türkiye’deki mevcut elektrikli araç sayısının 15 katına denk gelen yaklaşık 4 milyon arabanın bir yıllık şarj muhtaçlığına muadil düzeyde.
Mevcut eğilimin devam etmesi halinde, Türkiye’de soğutma talebinin 2030’a kadar 2 katına, 2035’te ise 3,5 katına çıkması bekleniyor.
SICAKLIKLAR, ELEKTRİK TÜKETİM ALIŞKANLIKLARINI DEĞİŞTİRDİ
Küresel iklim değişikliğine bağlı olarak artan sıcaklıklar, Türkiye’nin elektrik talebi alışkanlıklarını da değiştirdi. Son 10 yılda elektrik talebinin doruğa çıktığı saatlerdeki tüketim 1,5 kat arttı.
Ülkede 2008’e kadar saatlik tepe elektrik talebi kış aylarında görülürken, 2008 sonrasında en yüksek talep soğutma muhtaçlığının tesiriyle yaz aylarında kaydedilmeye başlandı.
2025’te yaz ve kış mevsimleri ortasında görülen tepe elektrik talebi farkı, 2008’e kıyasla 12 kat arttı.
“ENERJİ VERİMLİLİĞİ SİYASETLERİ GÜÇLENDİRİLMELİ”
Ember Güç Analisti Bahadır Sercan Gümüş, tahlile ait değerlendirmesinde, soğutma muhtaçlığı kaynaklı büyüyen bu talebi daha uygun anlayabilmek açısından ve olumsuz tesirlerini azaltabilmek için klima kullanımına yönelik kapsamlı bir envanter çalışması yapılması, güç verimliliği siyasetlerinin güçlendirilmesi ve şebeke esneklik tahlillerinin yaygınlaştırılmasının gerektiğini belirtti.
Gümüş, Türkiye’nin güneş gücünün günün en sıcak saatlerinde sağladığı yüksek üretim sayesinde, artan soğutma talebini pak ve sürdürülebilir bir biçimde karşılayarak şebeke üzerindeki baskıyı hafifletebileceğini kaydetti.