Nöbetçi Eczaneler
Ülkemizdeki emekli olabilmek için çalışıp, prim ödemek gerekli. Peki çalışmadan prim ödeyip emekli olabilir miyiz? Tabii ki evet, sosyal güvenlik sistemimiz herkesi kapsamaktadır. Aslında ev hanımları da kendi yaşam alanlarında çalışmaktadırlar.
Atalarımız ne der yuvayı dişi kuş yapar, evi çekip çeviren hep onlardır. Her başarılı bir erkeğin arkasında bir kadın vardır. O yüzden emekleri bizim üstümüzde saymakla bitmez.
Ev hanımları isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek emekli olabilir.
İsteğe bağlı sigorta olma şartları SGK’nın web sitesinde şu şekilde sıralanmıştır.
Türkiye’de ikamet edenler ile Türkiye’de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk vatandaşlarından;
- 18 yaşını dolduran,
- 5510 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmayan,
- Sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışan ya da tam gün çalışmayanlar,
- Kendi sigortalılıkları nedeniyle Türkiye’de sosyal güvenlik kanunlarına göre malullük veya yaşlılık aylığı almayanlar,
isteğe bağlı sigortalı olabilmektedir.
Nereye ve nasıl başvurulur?
İlk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin, örneği Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan “İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi” ile ikametgahlarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüklerine/sosyal güvenlik merkezlerine giderek başvurmaları gerekmektedir, ayrıca e-Devlet üzerinden de online başvuru yapılabilir.
İsteğe bağlı sigortalılar ne kadar prim öder?
İsteğe bağlı sigorta primi, prime esas günlük kazanç alt sınırı ile üst sınırı arasında kalmak şartıyla, sigortalı tarafından beyan edilen günlük kazanç tutarına göre belirlenmektedir.
İsteğe bağlı sigorta prim oranı, prime esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında, sigortalı tarafından belirlenen prime esas aylık % 32’sidir. Bunun % 20’si malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, % 12’si genel sağlık sigortası primidir. Buna göre 2025 yılı için; prime esas günlük kazanç alt sınırından kazanç beyanında bulunan bir isteğe bağlı sigortalının ödemesi gereken aylık asgari prim tutarı 8.321,76 TL’dir.
Peki daha yüksek ödeyip emekli maaşımı artırabilir miyim? Evet asgari ücretin 7,5 katına kadar ödeme imkanı mevcut yani aylık 62.413,20 TL’ye kadar ödeme imkanı mevcut.
Sigortalılık statüsüne gelince 4b dediğimiz Bağkur’a tabi olunmaktadır. Kadın sigortalılarda emeklilik kriteri eğer sigorta başlangıcınız 01/10/2008 öncesi ise 20 yıl 7200 işgünü 58 yaşında,
01/10/2008 sonrası ise 25 yıl 9000 işgünü ve yaş kriteri 60 tan başlayıp 65’kadar çıkmaktadır.
Ev hanımlarının sigortalılığı ile ilgili planlanan detay ise ödenecek olan primin 3’te 1’ini yani 2.773,92 TL’si Hazine tarafından karşılanacağı düşünülmektedir. Anti parantez olarak siz yüksek rakamdan ödeyip prim avantajımda fazla olsun derseniz orada bir ipucu vereyim sadece 2.773,92 TL ile sınırlanacağını belirtmek isterim.
Ayrıca çocuk sayısına göre yıpranma payı geleceği söylenmektedir. Yıpranma payı mevzuatımızda fiili hizmet süresi zammı diye nitelendirilmektedir. Burada özellikli olan iş sektörleri mevcut, örneğin yeraltında bulunan maden ocaklarında çalışanlar, TSK ve EGM personelleri, kurşun arsenik işleri, cam fabrika atölyeleri, civa işleri, sanayii, demir çelik fabrikaları gibi kısaca söz konusu işlerin risklerine maruz kalan sigortalılara her çalıştığı yıla karşılık ekstra olarak 60, 90 ve 180 gün ilave edilmektedir. Ayrıca emeklilik yaş kriterinden de düşülmektedir. Verilen bu ilave sürenin en fazla 3 yıla kadar olmak üzere yarısı emeklilik için tabi olunan yaştan indirilmektedir.
Bu sayede erken emekliliğinde önü açılmaktadır. İşte bu örneklere benzer çocuk sayısına göre çeşitli avantajlara sahip olunacağını düşünmekteyim.
Burada dikkat çekmek istediğim bir detay daha mevcut. 01/10/2008 sonrası 5510 sayılı SSGSS sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortasına tabi olup çalışan annelerimizin başka birinin bakımına muhtaç engelli çocuğu mevcut ise prim ödeme gün sayılarının dörtte biri oranında eklenti yapılmaktadır. Buradaki kıstasında genişletilerek ev hanımlarının emekliliğinde yasal hak verileceğini tahmin etmekteyim.
Ne zaman yürürlüğe girecek?
Yasal mevzuat sonrasında önümüzdeki aylarda yürürlüğe gireceği söylenmektedir. Sadece bir soru işareti mevcut, oda yasal düzenleme sonrası doğan çocuklarımı içerisine alacak? Yoksa geriye doğru yasa çıkmadan önceki çocukları kapsayacak mı orası tam net değil yasa ortaya çıkınca biraz daha somut detaylarla sizleri bilgilendireceğim.
EMİN YILMAZ
Mali Müşavir, Sosyal Güvenlik Uzmanı
YORUMLAR