Nöbetçi Eczaneler
Katil balinalar olarak da bilinen orkalar, birbirlerine sırt kaşımak için deniz yosunlarını alet olarak kullandıkları yeni bir davranışla bilim insanlarını şaşırttı. ABD’nin Washington eyaletindeki Salish Denizi üzerinde yapılan drone müşahedeleri sırasında kaydedilen bu sıra dışı davranış, Current Biology mecmuasında yayımlanan bir araştırmayla bilim dünyasına duyuruldu.
Araştırmaya nazaran orkalar, boğa yosunu (bull kelp) ismi verilen büyük ve esnek deniz yosunlarının uç kısımlarını ısırarak koparıyor, akabinde bu yosunu bir öbür orka ile ortalarına alıp bedenlerinde döndürerek birbirlerini kaşıyorlar. Bu yeni davranış, bilim insanları tarafından “allokelping” olarak isimlendirildi. “Kelp” (deniz yosunu) sözüyle “allo” (başkasıyla birlikte) kavramlarının birleşiminden oluşan bu terim, iki orkadan oluşan bir eşli etkileşimi tanımlıyor.
“İDEAL BİR KAŞIMA ALETİ”
Araştırmayı yürüten Centre for Whale Research (CWR) ve Exeter Üniversitesi’nden bilim insanları, bu davranışın yalnızca cümbüş gayeli olmadığını, tıpkı vakitte cilt sıhhatini müdafaa ve toplumsal bağları güçlendirme üzere fonksiyonları olabileceğini düşünüyor. CWR Araştırma Yöneticisi Dr. Michael Weiss, “Boğa yosunu sapı, içi dolu bir bahçe hortumu üzere sert fakat esnek, dışı kaygan. Onu ülkü bir kaşıma aleti haline getiriyor” dedi.
Dr. Weiss, bu davranışın sadece birkaç bireye mahsus olmadığını, tüm yaş kümelerinden erkek ve dişi orkalarda gözlendiğini vurguladı:
“Bu davranışın ne kadar yaygın olduğu nitekim dikkat cazip. Tüm güney yerli orka kümelerinde bu etkileşime rastladık.”
Çalışma müddetince müşahede yapılan 12 günün 8’inde ‘allokelping’ davranışı kaydedildi. Bilhassa akraba olan ya da emsal yaşlardaki bireylerin birbirleriyle bu etkileşimi tercih ettikleri görüldü.
Exeter Üniversitesi profesörü Darren Croft ise, “İnsanlar da dahil olmak üzere primatlarda dokunma gerilim seviyesini azaltır ve toplumsal bağları güçlendirir. Orkalar birbirlerine sıkça dokunurlar; ancak yosun kullanımı bu tecrübesi daha da ileri taşıyor olabilir” dedi.
“CİLT SIHHATİ AÇISINDAN DA FAYDALI”
Prof. Croft ayrıyeten, boğa yosununun sahip olduğu antibakteriyel ve anti-inflamatuar özelliklerin, orkalara cilt sıhhati açısından da yarar sağlayabileceğini belirtti. Bilim insanları artık, bu yeni davranışın fizyolojik ve toplumsal tesirlerini derinlemesine incelemeyi amaçlıyor.