BM Genel Sekreteri Guterres: Filistinliler için devlet kurma bir ödül değil, bir haktır

Guterres, BM Genel Şurası’nda düzenlenen Filistin sıkıntısına barışçıl bir tahlil bulunması ve iki devletli tahlilin hayata geçirilmesi bahisli Yüksek Seviyeli Milletlerarası Konferans’ta konuştu.

On yıllardır Orta Doğu diplomasisinin barışa giden yoldan çok bir “süreç” olduğunu söz eden Guterres, “Sözcükler, konuşmalar, bildiriler alandaki beşerler için fazla bir mana söz etmiyor. Daha evvel de gördüler, duydular. Bu süreç devam ederken yıkım ve ilhak tüm süratiyle ilerliyor. Bu eforun farklı olduğunu kanıtlama sorumluluğu hepimize aittir.” ihtarını yaptı.

Orta Doğu barışı için temel sorunun, iki devletli tahlilin hayata geçirilmesi olduğunun çok açık bilindiğine işaret eden Guterres, kelamlarını şu formda sürdürdü:

“Yani, İsrail ve Filistin’in bağımsız, hâkim ve demokratik iki devlet olarak, yan yana barış ve güvenlik içinde yaşaması. Bu tahlile karşı duranlara temel sorum şudur: Alternatif nedir? Filistinlilerin eşit haklardan yoksun bırakıldığı, daima işgal ve eşitsizlik altında yaşamak zorunda bırakıldığı bir tek devlet gerçeği mi? Filistinlilerin topraklarından sürüldüğü bir tek devlet mi? Bu ne barıştır, ne adalettir, ne de milletlerarası hukuka uygundur ve kabul edilemez. Bu yol yalnızca İsrail’in global seviyede artan yalnızlığını derinleştirir. Açık konuşalım: Filistinliler için devlet kurma bir ödül değil, bir haktır. Bu hakkın inkarı, dünyanın dört bir yanındaki aşırılık yanlılarına verilmiş bir armağan olur.”

BM Genel Sekreteri, öteki taraftan vaktin tükendiğini ve her geçen gün inancın azaldığını, kurumların zayıfladığını ve umutların yıkıldığını tabir etti.

Bu nedenle milletlerarası topluma yalnızca iki devletli tahlil vizyonunu canlı tutma daveti yapmadığını aktaran Guterres, birebir vakitte bunu gerçeğe dönüştürmek için acil, somut ve geri döndürülemez adımlar atılması gerektiğinin altını çizdi.

Guterres, bunun için şiddetin derhal sona erdirilmesi, Milletlerarası Adalet Divanı’nın daveti doğrultusunda ilhak ve yerleşim faaliyetlerinin derhal durdurulması, işgal altındaki Filistin topraklarının rastgele bir bölgesinden Filistinli nüfusun zorla yerinden edilmesi ve etnik paklık manasına gelebilecek her türlü uygulamanın reddedilmesi, her türlü vahşet kabahati ve milletlerarası hukuk ihlalleri için tam hesap verebilirliğin sağlanması, muteber bir siyasi diyaloğun tekrar başlatılması ve her iki halkın eşit haklarının ve onurunun yine teyit edilmesi gerektiğini vurguladı.

“GAZZE ÇÖKÜŞE SÜRÜKLENDİ”

Sürece Gazze’den başlanması gerektiğini tabir eden Guterres, “Gazze, felaketlerin birbirini izlediği bir çöküşe sürüklendi.” ihtarında bulundu.

Guterres, ömür kurtarıcı insani yardımlar üzerindeki kısıtlamaların hafifletilmesine yönelik son adımları memnuniyetle karşıladığını lakin bunların kabusu sona erdirmek için kâfi olmadığını bildirdi.

Gazze’de derhal, kalıcı bir ateşkes, tüm esirlerin şartsız ve derhal özgür bırakılması ile tam ve manisiz insani erişime muhtaçlık olduğuna dikkati çeken Guterres, “Bunlar barışın ön şartları değil, temelleridir.” değerlendirmesinde bulundu.

Guterres, Gazze’nin ötesinde, Doğu Kudüs dahil olmak üzere, işgal altındaki Filistin topraklarının devam eden işgalinin yasa dışı olduğunu yineleyerek, bu işgalin tercihten değil, hukuktan kaynaklanan sorumluluklardan sona ermesi gerektiğini tabir etti.

BM Genel Sekreteri, “Filistin devletinin kurulması ile İsrail’in güvenliği ortasında düzmece bir tercih yaratılmasını reddedelim. İşgalin güvenlik getirmediğini kabul edelim. İsrail’in yasal güvenlik telaşları nasıl ciddiye alınmalıysa, Filistin halkının yasal hakları da birebir biçimde ele alınmalıdır.” dedi.

İsrail’e açık ve net bir halde iki devletli tahlile yine bağlı kalması davetinde bulunulması gerektiğinin altını çizen Guterres, İsrail’in bu tahlili baltalayan tüm aksiyonlarını durdurmasının tek bir sesle talep edilmesi gerektiğini kaydetti.

“BU İHTİLAF ÇÖZÜLMELİ”

Guterres, Filistin’in barışçıl, demokratik ve kapsayıcı bir devlet vizyonu etrafında birleşmesinin de desteklenmesi gerektiğini belirterek, “Bu ihtilaf yönetilemez, çözülmelidir. Kusursuz şartların oluşmasını bekleyemeyiz. Bu şartları biz yaratmalıyız. Acı dayanılmaz hale gelene kadar barış gayretlerini erteleyemeyiz. Çok geç olmadan harekete geçmeliyiz.” diye konuştu.

Bunun sırf siyasi bir sorun değil, birebir vakitte ortak bedellere ve prensiplere dair bir sıkıntı olduğuna işaret eden Guterres, “Hiçbir ulus daima bir güvensizlik içinde yaşamamalıdır ve hiçbir halk daima işgal altında yaşamamalıdır. Bu, vicdanın davetidir. Bu davete açıklıkla, hamasetle ve kararlılıkla yanıt verelim.” davetinde bulundu.

Guterres, üye ülkelere Filistinliler, İsrailliler, Orta Doğu ve dünya hakları için barış yolunu seçme daveti yaptı.