Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu, 23 Temmuz 2025’te Orta Doğu’daki gelişmeleri görüşmek üzere düzenlenen açık oturumda bir ortaya geldi. Toplantının ana gündemi, Gazze Şeridi’nde süregelen insani kriz ve kalıcı ateşkes arayışları oldu. İslam İşbirliği Teşkilatı’nın (İİT) Dönem Başkanı sıfatıyla Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Ahmet Yıldız, Teşkilat ismine Konsey’e kapsamlı bir açıklama sundu.
“GAZZE’DE ACILAR DERİNLEŞİYOR”
Büyükelçi Yıldız konuşmasına, “İslam İşbirliği Teşkilatı’na üye devletler kümesi ismine, küme başkanlığı sıfatıyla bu açıklamayı sunmaktan onur duyarım” kelamlarıyla başladı. Yıldız, Gazze’deki insani durumun her geçen gün daha da kötüleştiğini belirtti. Yıldız, “Gazze halkı, dayanılmaz ve hayatı tehdit eden koşullar altında hayatta kalmak için gayret ederken, her geçen gün daha fazla pak insan hayatını kaybetmektedir. Gazze’de acılar derinleşiyor, çocuklar ölüyor, Kurul misyonunu yerine getirmeli” dedi. Yıldız’ın aktardığı datalara nazaran, İsrail tarafından Gazze’de öldürülen bayan ve erkeklerin sayısı 58 bini aşarken, 142 binden fazla kişi yaralandı. Doğu Kudüs ve Batı Şeria’da ise binden fazla Filistinli öldürüldü.
“30 HAZİRAN’DAKİ ATAKLAR SAVAŞ SUÇUDUR”
İİT ismine yapılan açıklamada, 30 Haziran 2025 tarihinde gerçekleşen ve 85’ten fazla kişinin hayatını kaybettiği akın da dahil olmak üzere, son devirdeki katliamlar savaş cürmü ve insanlığa karşı kabahat olarak nitelendirildi. Yıldız, “İsrail işgal güçleri, UNRWA okullarına, çadır kamplarına, tıp merkezlerine ve gazetecilere akınlar düzenlemiş, bu taarruzlarda çocuklar dahil siviller zalimce maksat alınmıştır, bu akınlar savaş suçudur” tabirlerini kullandı. Batı Şeria’daki yerleşimci hücumlarının ve El-Aksa Camii’ne yönelik baskınların da altını çizen Yıldız, “İİT, Kudüs’teki kutsal yerlerin tarihi statüsüne hürmet gösterilmesi davetinde bulunmaktadır” dedi.
Yıldız, “İşgalci güç olan İsrail’in, Filistin halkını konutlarından ve topraklarından sürerken, ilhakı sürdürmesi, İİT’yi bir defa daha Güvenlik Konseyi’ni acil harekete çağırmaya mecbur etmektedir” diyerek Konsey’in Filistin halkını memleketler arası hukuk çerçevesinde müdafaa sorumluluğuna dikkat çekti. İİT, İsrail’in ataklarını Konsey’in S/RES/2735 sayılı kararına muhalif olarak sürdürdüğünü belirtti. “Bu hesaplı strateji, temel insan haklarının ve milletlerarası hukukun kasıtlı ihlalidir,” diyen Yıldız, Filistinlilerin meskenlerine dönmesinin engellenmesini “zorla yerinden etme stratejisi” olarak tanımladı.
UNRWA’nın bölgedeki rolüne dikkat çeken Yıldız, memleketler arası toplumu kuruma siyasi ve mali dayanak vermeye çağırdı. Ayrıyeten, Suudi Arabistan ve Fransa’nın eş başkanlığında düzenlenecek olan “Filistin Probleminin Barışçıl Tahlili ve İki Devletli Tahlilin Uygulanması” bahisli BM Yüksek Seviyeli Konferansı’na dayanak istedi.
SURİYE, LÜBNAN, İRAN VE GOLAN TEPELERİ
İslam İşbirliği Teşkilatı açıklamasında, İsrail’in Suriye, Lübnan ve İran’a yönelik taarruzları da geniş biçimde yer aldı. Golan Tepeleri’ndeki duruma, 1974 tarihli Ayrılık Anlaşması’na ve 1701 sayılı kararın ihlaline dikkat çekildi. İsrail’in Lübnan’daki iki tampon bölge oluşturma eforu da kınandı. İran’a yönelik hücumlar için “nükleer tesisleri amaç alan, sivil kayıplara yol açan” tabirleri kullanıldı. Gharibabadi’nin açıklamalarıyla paralel olarak, İsrail’in hareketleri “önceden planlanmış toplu katliam” olarak nitelendirildi. Konuşmasını, “Filistin halkının kendi bahtını tayin hakkının ve Doğu Kudüs’ü başşehri olan bağımsız Filistin Devleti’nin kurulmasının vakti gelmiştir” kelamlarıyla sonlandıran Yıldız, memleketler arası hukuka ve BM kararlarına bağlılıklarını yineledi.
“GAZZE, MEMLEKETLER ARASI HUKUKUN MEZARLIĞI HALİNE GELDİ”
Konsey başkanlığını yürüten Pakistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Mohammad Ishaq Dar, “Gazze’de yaşananlar yalnızca bir insani felaket değil, tıpkı vakitte insanlığın çöküşüdür” diyerek İsrail’i sistematik ve kasıtlı ataklarla suçladı. Dar, BM kararlarına uyulmasını ve iki devletli tahlil temelinde adil bir barış süreci başlatılmasını talep etti. Pakistan, Gazze’de derhal kalıcı ve kuralsız ateşkes ilan edilmesi, UNRWA’ya tam takviye verilmesi ve Filistin devletinin tanınması davetinde bulundu.
“HAMAS MUAHEDEYİ KABUL ETMELİ”
ABD’nin BM Süreksiz Temsilcisi Dorothy Shea, Hamas’a İsrail tarafından kabul edilen ateşkesi onaylama davetinde bulundu. Shea, “Hamas muahedeyi kabul etmeli, rehineleri hür bırakmalı ve Gazze’yi terk etmelidir” dedi. Washington, sivillerin vefatından Hamas’ı sorumlu tutarken, “Gazze’de sivillerin hayatını kaybetmesi trajiktir lakin sorumluluk Hamas’a aittir” açıklamasında bulundu.
“KOVBOY BİÇİMİ BARIŞ YAKLAŞIMI İŞE YARAMAZ”
Rusya delegesi, Trump idaresinin “güç yoluyla barış” siyasetini eleştirerek “Kovboy biçimi tahliller kısa vadeli tesir oluşturabilir lakin bölgede uzun vadeli istikrar getirmez” dedi. Rusya, İsrail’in Batı Kudüs siyasetlerinin bölgesel barışı tehlikeye attığını belirtti.