Nöbetçi Eczaneler
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca merkez Kayapınar ilçesi Fırat Mahallesi 566. Sokak’taki apartmanda 5 Haziran’da çıkan, anne Bircan Çavdar (36) ile çocukları Yunus Emre (12), Elif (10) ve Zeynep’in (4) hayatını kaybettiği yangına ait başlatılan soruşturma sürüyor.
Müteahhit, yapı kontrol sorumlusu ve yapı kontrol elemanının tutuklandığı soruşturma kapsamında ortalarında iki elektrik elektronik mühendisi, inşaat mühendisi, makine mühendisi ve elektrik teknisyeninin bulunduğu 5 kişilik eksper heyeti tarafından binada yapılan incelemelerin akabinde 28 sayfalık rapor hazırlandı.
“YANGIN DEDEKTÖRÜ VE ALARM SİSTEMİ GÖRÜŞMEMİŞTİR”
Soruşturma evrakına eklenen eksper raporunda, “Binaların Yangından Korunması Yönetmeliği”ne ait bilgiler verilerek, binadaki muhalif uygulamalara dikkat çekildi.
Raporda, binada içme suyu ve yangın için tıpkı deponun kullanıldığının tespit edildiği belirtilerek, “Mevcut kullanılan depo E blok altında planlanmıştır. Depo betonarme olarak planlandığı ve içerisi su dolu olduğu için kapasitesi ölçülememiştir. Yangın ve içme suyu için bir pompa ve hidrofor görülmüştür. Kelam konusu binada yangın dedektörü ve yangın alarm sistemi görülmemiştir.” sözleri yer aldı.
“BİNANIN ONAYLI PROJEYE UYGUN FORMDA TATBİK EDİLMEDİĞİ”
Raporun sonuç ve kanaat kısmında, şu değerlendirmede bulunuldu:
“Elektrik tesisatındaki mümkün kısa devre nedeniyle kablolarda oluşan sıcaklığın şaft kanalında (binanın elektrik tesisatlarının geçtiği dikey boşluk) bulunan kolon kablolarının üst üste ve istiflenmiş formda birbirine yakın olması nedeniyle öbür kablolara yayılması, bina elektrik tesisatı muhafaza ve topraklama elemanlarının yetersiz kalması yahut olmaması nedeniyle oluşan sıcaklığın şaft kanalı içerisinde bulunan kabloların yanmasına neden olmuştur.
Şaft kanalı genel yapısının ve şaft kapaklarının mevzuata karşıt formda imal edilmiş olması, şaft kanalı içerisinde olağanda olmaması gereken gereçler nedeniyle yangının yayılarak ve alevli bir biçimde ilerleyip çatıya kadar ulaştığı değerlendirilmiştir.
Binanın genel olarak onaylı projeye uygun formda tatbik edilmemiş olması, projeye ters imalatların yapılmış olması, bu imalatların yangın yönetmeliğine ters olması nedeniyle yangının mevzuatta belirtilen konulara ters formda imalatlardan kaynaklandığı görüş ve kanaatine varılmıştır.”
“YANGIN DEDEKTÖRÜ VE ALARM SİSTEMİ GÖRÜŞMEMİŞTİR”
Soruşturma belgesine eklenen uzman raporunda, “Binaların Yangından Korunması Yönetmeliği”ne ait bilgiler verilerek, binadaki muhalif uygulamalara dikkat çekildi.
Raporda, binada içme suyu ve yangın için tıpkı deponun kullanıldığının tespit edildiği belirtilerek, “Mevcut kullanılan depo E blok altında planlanmıştır. Depo betonarme olarak planlandığı ve içerisi su dolu olduğu için kapasitesi ölçülememiştir. Yangın ve içme suyu için bir pompa ve hidrofor görülmüştür. Kelam konusu binada yangın dedektörü ve yangın alarm sistemi görülmemiştir.” tabirleri yer aldı.
İTFAİYENİN OLAY RAPORU
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığınca hazırlanan olay raporunda ise yangına ait ihbarın 18.11’de yapıldığı, itfaiyenin çıkış saatinin 18.12 olduğu, varış ve müdahalenin ise 18.17 olduğu, yangına 11 araç ve 44 işçi ile müdahale edildiği, 50 ton su kullanıldığı belirtildi.
Yangında hem alev hem de duman oluştuğu söz edilen raporda, “Zemin katından çatı kısmına kadar bina içerisinde bulunan elektrik şaftı, çatının tamamı ve asansör dairesi yanmıştır. Binanın şaft boşluğunda bulunan elektrik tesisatının yanması sonucu yangının meydana geldiği kanaatine varıldı.” denildi.
İTFAİYENİN ÖN RAPORU
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığınca hazırlanan ön raporda ise şu tespitler yer aldı:
“Binada rastgele bir yangın kompartımanı (Bina içerisinde, üstü ve altı da dahil olmak üzere her yanı en az 60 dakika yangına karşı güçlü yapı elemanlarıyla duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmış (hacim) bölüm) bulunmamaktadır. Şaft kapaklarının yangına sağlam olmayan PVC gereçten yapıldığı, kapakların ısı ve duman sızdırdığı, çatının taşıyıcı sisteminin yanmaz materyal olmadığı ve ahşap olduğu görülmüştür.
Çatının kaplama gerecinin mimari projede kiremit, mevcutta ise trapez sac olduğu görülmüştür. Yangın güvenlik holünün taban alanının 2,5, kaçış tarafındaki boyutunun ise 1,34 metrekare olduğu görülmüştür. Yangın güvenlik hollerinin eşyalarla dolu olduğu görülmüştür. Yangın merdiven kapısının ilgili standartlara uygun olmadığı, duman sızdırdığı ve kendinden kapanır olmadığı görülmüştür. Bütün yapılarda aksi belirtilmedikçe en az 2 çıkış tesis edilmesi ve çıkışların korunmuş olması gerekirken bu binada bir çıkış mevcuttur. Binada 2 merdivenin sokağa müstakil çıkışının olmadığı görülmektedir. Yangın merdiveni kapısının merdivenin 3’te birinden fazlasını daralttığı görülmüştür. Servis merdiveninin baş kurtarma uzaklığının 206 santimetre olduğu belirlenmiştir.
Yangın merdiveninde basamak yüksekliklerinin sistemsiz olduğu ve basamak genişliğinin 250 milimetreden az olduğu görülmüştür. Kaçış merdiveni güvenlik holünde elektrik tesisatı ve şaft kapakları görülmektedir. Yangın merdiveninde havalandırma ve basınçlandırma olmadığı görülmüştür.”
Yangın merdiveninin bodrum kata inmediğinin belirlendiği vurgulanan raporda, servis merdiveni önünde ise güvenlik holü bulunmadığı, bodrum kattaki kapıların hiçbirinin yangın kapısı olmadığının tespit edildiği söz edildi.
ACİL DURUM İKAZ SİSTEMİ YOKMUŞ
Binadaki kaçış yolu kapısının genişliğinin en az 69,7 santimetre, yüksekliğinin ise 195 santimetre olduğunun görüldüğü aktarılan raporda, şunlar kaydedildi:
“Yapı yüksekliği 30,50 metreden fazla ve 51,50 metreden az olan konutlarda, birbirlerine alternatif, her ikisi de korunumlu ve en az birinde yangın güvenlik holü düzenlenmiş ve basınçlandırma uygulanmış 2 kaçış merdiveni yapılması mecburidir. Binada 2 merdivenin korunumlu olmadığı ve merdivenlerin sokağa müstakil çıkışının bulunmadığı görülmektedir. Binadaki kabloların yangına sağlam olmadığı ve birebir vakitte çelik boru içerisinden geçirilmediği belirlendi.
Asansörlerin yangın uyarısı aldığında kat ve koridor davetlerini kabul etmemesi gerektiği ve binadaki asansör sistemlerinin olmadığı görülmektedir. Elektrik şaftında tüm katlarda açıklıkların yangın durdurucu harç, yastık, panel üzere bir materyal ile kapatılmadığı görülmektedir.
Binada rastgele bir acil durum aydınlatılması, yönlendirilmesi, algılama ve ihtar sistemi bulunmamaktadır. Binada yangın dolaplarının aktif olmadığı ve yönetmelikte belirtilen standartlara uygun olmadığı, tıpkı vakitte ‘itfaiye su alma’ ve ‘su verme ağzı’nın bulunmadığı görülmektedir. Kazan dairesinin kapısının genel kullanılan merdivenlere direkt açıldığı görülmektedir.”
NE OLMUŞTU?
Fırat Mahallesi 566. Sokak’taki 13 katlı apartmanda 5 Haziran’da çıkan yangının akabinde hastaneye kaldırılan 17 şahıstan anne ve 3 çocuğu hayatını kaybetmiş, 9 kişi gözaltına alınmıştı.
Şüphelilerden yapı kontrol sorumlusu, müteahhit ve kontrol elemanı, çıkarıldıkları sulh ceza hakimliğince “taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olmak” kabahatinden tutuklanmış, 5’i isimli denetim kararları olmak üzere 6 kuşkulu özgür bırakılmıştı.
Soruşturma kapsamında 2 kişi hakkında gözaltı, 1 kişi hakkında da yakalama kararı çıkarılmıştı.