Nöbetçi Eczaneler
Türkiye genelinde hizmet veren 21 dağıtım şirketinin çatı örgütü Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği (Elder), tüketici sayısının 50 milyon 692 bin 800 aboneye ulaştığını bildirdi.
Elder, ülke genelinde yapılan toplam yatırım meblağı, elektrik tüketim ve üretim sayıları olmak üzere trafo, çizgi uzunlukları, abone sayısı üzere pek çok bilgiyi içeren, 2024 yılını kapsayan “Elektrik Dağıtım Dal Raporu”nu yayınladı.
YATIRIMIN DAĞILIMI
Buna nazaran, Türkiye genelinde 2024’te elektrik dağıtım şirketleri onaylı ünite bedellerine nazaran toplam 52 milyar 465 milyon liralık yatırım gerçekleşti. Bu yatırımların 40 milyar 972 milyon lirası şebeke yatırımları, 3 milyar lirası şebeke işletim sistemleri yatırımları, 7,6 milyar lirası yasal mecburilik yatırımları, 822 milyon lirası öbür yatırım harcamaları ve 37,9 milyon lirası AR-GE projelerinin yaygınlaştırılması emeliyle kullanıldı.
Bölgesel bazda en yüksek yatırımı 5 milyar 77 milyon lira ile Meram EDAŞ gerçekleştirirken, onu 4,5 milyar lira ile Dicle EDAŞ ve 4,2 milyar lira ile Toroslar EDAŞ izledi.
ELEKTRİK TÜKETİMİNDE 279 TERAVATSAAT İLE REKOR
Rapora nazaran, 2024 yılı sonu prestijiyle faturalanan elektrik tüketimi 279,04 teravatsaat ile tarihi düzeye ulaştı. Bu ölçünün 207,3 teravatsaati dağıtım, 71,74 teravatsaati ise iletim kaynaklı oldu. Toplam elektrik tüketimi geçen yıl 2023’e nazaran yaklaşık yüzde 5,76 oranında arttı.
En yüksek tüketim 36,9 teravatsaat ile Toroslar EDAŞ bölgesinde, en düşük tüketim ise 2,65 teravatsaat ile Vangölü EDAŞ bölgesinde gerçekleşti.
SANAYİ KESİMİ TÜKETİMİN YÜZDE 40,84’ÜNÜ YAPIYOR
Tüketim ölçüsünün sektörel dağılımında en büyük hissesi sanayi bölümü aldı. Sanayi kesiminde 113,95 teravatsaat elektrik tüketilerek toplam tüketimin yüzde 40,84’ünü oluşturdu. Tüketim sıralamasında meskenler 75,09 teravatsaatla yüzde 26,91, kamu ve özel hizmet bölümü 71,86 teravatsaatle yüzde 25,75, ziraî sulama 12,41 teravatsaatle yüzde 4,45 ve aydınlatma 5,73 teravatsaatle yüzde 2,05’lik hisseye sahip oldu.
Türkiye genelinde elektrik dağıtım sistemini kullanan toplam tüketici sayısı, 2024’te bir evvelki yıla nazaran yüzde 1,94 artarak 50 milyon 692 bin 800 aboneye ulaştı. En yüksek tüketici sayısına 5 milyon 506 bin ile Boğaziçi EDAŞ sahip olurken, ikinci sırada 4 milyon 656 bin ile Başşehir EDAŞ, üçüncü sırada ise 4 milyon 425 bin tüketici ile Toroslar EDAŞ yer aldı.
ELEKTRİK ÜRETİMİNDE ARTIŞ YAŞANDI
Serbest üretim şirketleri, EÜAŞ, işletme hakkı periyodu ve yap-işlet-devret santrallerinin üretimini kapsayan toplam lisanslı elektrik üretimi, geçen yıl bir evvelki yıla nazaran yüzde 4,9 artarak 326 bin 843 gigavatsaat olarak gerçekleşti.
Lisanslı elektrik üretiminin kaynaklara nazaran dağılımına bakıldığında, doğal gaz santrallerinin hissesindeki gerileme sürdü. 2023’te lisanslı elektrik üretiminin yüzde 21,9’u doğal gaz santralleri tarafından karşılanırken 2024’te bu oran yüzde 19,9’a geriledi.
Bu devirde ithal kömürün hissesi yüzde 23,3’ten yüzde 23,1’e, yerli kömürün hissesi yüzde 15,1’den yüzde 14,5’e, jeotermalin hissesi da yüzde 3,6’dan yüzde 3,4’e indi. Hidroelektriğin hissesi yüzde 20,5’ten yüzde 22,9’a çıkarken rüzgarın hissesi da yüzde 10,9’dan yüzde 11,2’ye yükseldi.
Lisans alma ve şirket kurma yükümlülüğünden muaf bireylerin gereksinim fazlası olarak sisteme verdikleri üretimi kapsayan lisanssız elektrik üretimi ise 2024’te bir evvelki yıla nazaran yüzde 37,7 artarak 20 bin 370 gigavatsaat oldu. Lisansız elektrik üretiminde güneş gücünün hissesi yüzde 97,6’dan yüzde 98,5’e çıktı.
TÜRKİYE’NİN DAĞITIM ÇİZGİSİ 1,5 MİLYON KİLOMETREYE ULAŞTI
2024 prestijiyle Türkiye genelinde toplam elektrik dağıtım sınırı uzunluğu 1 milyon 491 bin kilometre olarak kaydedildi.
Bunun 1 milyon 127 bin kilometresi havai, 364 bin kilometresi ise yer altı çizgisinden oluştu. En yüksek çizgi uzunluğuna sahip şirket yaklaşık 158 bin kilometreyle Toroslar EDAŞ olurken, onu yaklaşık 142 bin kilometre ile Başşehir EDAŞ ve 131 bin kilometre ile Meram EDAŞ izledi.
Elektrik dağıtım şebekesindeki toplam trafo sayısı, 2024 sonunda 557 bin 438’e ulaştı. Trafo sayısı bakımından 73 bin 971 ile Dicle EDAŞ, 69 bin 953 ile Meram EDAŞ ve 52 bin 573 ile Toroslar EDAŞ bölgeleri öne çıktı.
Türkiye genelinde dalda ortalama teknik ve teknik olmayan kayıp oranı, 2023’e oranla yüzde 18,41’lik düşüş ile yüzde 8,99 düzeyine geriledi.
AR-GE ÇALIŞMALARI
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) dayanağıyla 2014’ten bu yana geliştirilen AR-GE proje sayısı 472’ye ulaştı. Bu projeler içinde en büyük hissesi yüzde 19,5 ile gereç teknolojisi alanı aldı. Onu, yüzde 17,2 hisse ile şebeke işletimine yönelik projeler ve yüzde 9,5 ile şebeke işletimine yönelik teknoloji geliştirilmesi ve hizmet kalitesinin artırılmasına yönelik projeler takip etti.