“Satın Al, Vazgeç, İade Et: Şimdi 30 Gün Hakkın Var”

Tüketicinin almış olduğu ürünlerin iadesi en önemli haklarından birisi. Sabit bir mağaza ya da perakende noktası olmadan, bire bir iletişimle ürün ve hizmet satışına dayanan doğrudan satış (network satışı) sisteminde tüketicinin özellikle aldatılmak suretiyle yaşadığı mağduriyetlerinin önüne geçilebilmesi için cayma süresi 14 günden 30 güne çıkartılıyor.

Doğrudan satış yöntemi ile internet üzerinden yapılan satışları karıştırmamak gerekir. İnternetten satışlarda cayma süresi 14 gün olarak kalmaya devam edecek.

Bu düzenleme hem tüketiciyi koruyucu hem de sistemde prim karşılığı sahada doğrudan satış yapan kişileri korumakta. Sektörün adının korunmasına ve güvenilirliğinin sağlanmasına katkı sağlayacaktır.

Yeni düzenleme ile tüketicilere 30 gün içinde hiçbir gerekçe göstermeden alışverişten vazgeçme hakkı geliyor. Cayma hakkının süresinin arttırılması tüketicinin cayma hakkını daha etkili kullanmasına neden olacaktır.

Satıcı, cayma hakkını kullanan tüketiciye, ürün kendisine ulaştıktan sonra 30 gün içinde, yapılan tüm ödemeleri masraf yansıtmaksızın ve tek seferde iade etmek zorunda kalacak.

Doğrudan satıcının sisteme katılan satıcı, sisteme hiçbir cezai yükümlülük altına girmeden sisteme giriş sağlanacak ve 30 gün içinde de herhangi bir yükümlülük yüklenmeden ayrılabilecek.

Bu süre içinde satıcının elindeki kullanılmamış mallar, şirket tarafından geri alınmak zorunda.

Doğrudan Satış yapacak firmalara yetki belgesi şartı

Yeni düzenleme, doğrudan satış faaliyeti gösterecek şirketlerin Ticaret Bakanlığı’ndan “satış yetki belgesi” alması zorunlu hale getiriyor.

Şu an Türkiye’de 300 civarında bu sistemle satış yapan firma var. Bu sayı çok yüksek.

Bu sistemle satış yapacak firmalardan yetki belgesi zorunluluğu getirilmesi tüketiciyi mağdur eden firmaların ortadan kalkmasına ve dolayısıyla tüketici mağduriyetlerinin azalmasına neden olacaktır.

Ayrıca şirketlerden 10 milyon lira sermaye ve 3 milyon bloke etmesi istenilmesi tüketiciler için garanti anlamı taşıyacaktır.

Tüketiciyi Bilgilendirme Zorunluluğu

Düzenleme, doğrudan satış şirketlerine tüketiciyi bilgilendirme yükümlülüğü de getiriliyor.

Şirketler; posta, SMS, e-posta ya da internet gibi fiziksel temas içermeyen yollarla cayma hakkı dahil olmak üzere ürün ve hizmetlere dair tüm bilgileri tüketiciye açık ve anlaşılır biçimde iletmek zorunda olacak.

Bu da tüketicinin evrensel haklarında olan bilgilendirme hakkının doğrudan satış sistemine bir yansıması olarak görülmektedir.

Şirket yönünden sıkıntılar

Şirketler sipariş verilen ürünleri pazarlayan satıcılarına 1 hafta-10 gün gibi bir sürede primlerini ödemekteler.

Primlerini ödemiş oldukları ürünlerin 30 günlük süre içinde cayma haklarının kullanılması nedeniyle paralarını geri ödeyecek ancak prim ödemelerini geri alamayacaklar.

Bu da şirketleri zora sokacağı gibi prim ödeme süresinin şirketler tarafından uzatılmasına neden olabilecektir. Bu hususun da yeni taslakta düzenlemeye ihtiyaç gösterdiği görülmekte.


Av. İbrahim GÜLLÜ
TÜKONFED (Tüketici Konfederasyonu) Başkan Vekili