Nöbetçi Eczaneler
İsrail ve İran ortasında 12 gün boyunca devam eden savaş, ABD Başkanı Donald Trump’ın ilan ettiği ateşkesle sona ermiş üzere görünürken, hem İsrail’den hem İran’dan bu savaştan “zaferle” çıktıklarına dair açıklamalar geldi. Pekala, İran ve İsrail’de yaşayanlar ateşkes hakkında ne düşünüyor?
İran’ın başşehri Tahran’da yaşayanlar, The Guardian gazetesine yaptıkları açıklamada, Trump’ın ilan ettiği ateşkes yürürlüğe girmeden evvelki karanlık saatlerde savaşın en korkutucu anlarını yaşadıklarını, İsrail’in bu saatlerde bombardımanı şiddetlendirdiğini anlattı.
Tahran’ın yaklaşık 50 kilometre kuzeybatısındaki Kordan köyünde yaşayan 39 yaşındaki Meryem, “Jetler apartmanın üzerinde o kadar alçaktan uçtu ki pencereler sarsıldı. Bombardıman daha evvel hiç yaşamadığım kadar şiddetlendi. Beşerler korkmuş ve paniklemiş halde sokaklara koştu” dedi.
“SAVAŞIN NİTEKİM BİTİP BİTMEYECEĞİNİ BİLMİYORUM”
Günün ağarmasıyla birlikte İsrail’in bombardımanından geriye ne kaldığını merak ettiklerini anlatan Meryem, “Şimdi sessizlik var, güya daha berbatı gelmeden evvel verilmiş bir orta gibi… Sonu gelmeyecek bir kabusun içinde yaşıyoruz. Yarınının ne getireceğini bilmiyoruz. Savaşın nitekim bitip bitmeyeceğini bilmiyorum” diye konuştu.
Gazeteye konuşan birçok İranlı, karamsar olduğunu anlattı. İran idaresinin savaşı birkaç yıl evvel bayan hareketinin beraberinde getirdiği özgürlükleri kısıtlamak için bir mazeret olarak kullanacağından korkanlar da vardı.
Şirin isimli Tahranlı bir bayan “Bu insanların ideolojisini etkisiz hale getirmiştik. Kültürel olarak ve günlük hayatta irademiz karşısında eğilmişlerdi” diyerek savaştan evvel İran güçlerinin büyük ölçüde başını örtmeyen bayanları zorlamayı bıraktığına işaret etti.
“ONLARDAN DAHA DÜZGÜNÜNÜ HAK EDİYORUZ”
Savaş sırasında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Trump, İranlılara ayaklanma daveti yapmıştı. Bu davet, karşılık bulmadı. Pek çok İranlıya nazaran, bu iki önder yalnızca kendilerine ne yapmaları gerektiğini söyleyen iki yaşlı adamdı.
28 yaşındaki sinema imalcisi Nazenin, “Trump’a güvenmiyorum. Saniye başı fikrini değiştiriyor. Biz İranlılar, yazgımıza karar veren (İran’ın dini lideri Ali) Hamaney ve Netanyahu gibilerden daha uygununu hak ediyoruz” dedi. Nazenin, sokağa çıkıp “zafer” kutlaması yapanların hükümet yanlıları olduğunu söyleyerek, “Şimdi ise yara almış rejim av üzere üzerimize çökeceği için sonuçlarını biz çekeceğiz” yorumunda bulundu.
42 yaşındaki Mehdi’ye nazaran de İran idaresi ateşkesin akabinde başörtüsü mecburiliği da dahil olmak üzere pek çok alanda baskısını artırabilir ve ateşkesi siyasi kazanım ve güç için kullanabilir.
23 yaşındaki öğrenci ve aktivist Said de dün yapılan kutlamalara ve halim olan zafer havasına işaret ederek, “İslam Cumhuriyeti çoktan savaşı kazanmış üzere davranıyor; güya tüm bu olanlar Hamaney, Netanyahu ve Trump’ın egolarını şişirmek için bir performansmış gibi” dedi. Said’e nazaran, yaşananlar, hükümet ya da monarşi yanlıları ve rejim değişikliğinden yana olanların ötesinde üçüncü bir yolu da beraberinde getirebilir.
“SAVAŞ OLACAĞINI BİLSEM İSRAİL’E GELİR MİYDİM BİLMİYORUM”
The Guardian gazetesi, ateşkesin akabinde İsraillilerle de konuştu. İran’ın ateşkes başlamadan evvel hücum düzenlediği Berşeva’da yaşayan 27 yaşındaki Sardinas, “Ateşkes olacağını hiç düşünmemiştim… Lakin umarım olur zira burada her gün tehlikedeyiz” diye konuştu.
Sardinas, İran ile savaşa kadar ailesi ve arkadaşlarına burada inançta hissettiğini söylediğini ve savaşa kadar bunun hakikat olduğunu belirterek, “Bu savaşın yaşanacağını bilsem (Arjantin’den) İsrail’e taşınır mıydım bilmiyorum” dedi.
51 yaşındaki Gil Cohen de “Güvende olmak istiyorum. İran 10 yıldır bizi öldürmek istiyor. Şayet ABD Başkanı’nın söylediği doğruysa ve atom bombalarından kurtulduysak bu savaş bitti” diye konuştu.
Sardinas ise Almanya Başbakanı Friedrich Merz’e emsal bir formda İsrail’in İran’ın nükleer programını sekteye uğratarak “dünyanın pis işlerini yaptığını” savundu. Sardinas, “Savaş elbette buna paha. Nükleer silahları durdurmaya değmez mi? Birinin bunu yapması gerekiyordu. Onların taarruzlarını engellemek için evvel biz onlara saldırıyoruz” dedi.
Sardinas’ın konuşması sırasında yoldan geçen bir kişi de “ateşkesin çok erken geldiğini” savundu ve İran’ın aldığı söylenen hasardan kuşkulu olduğunu söyledi.
Yardım çalışmalarına gözetmenlik eden bir asker ise “Savaşın katiyen durması gerekiyor. Herkes için en güzel seçenek ateşkes. Bu savaşla rastgele bir ilgimin olmasını istemiyorum” diye konuştu.