Nöbetçi Eczaneler
Nijer hükümeti, 2023’te ülkenin Agadez bölgesinde keşfedilen ender bir Mars meteorunun geçen ay New York’ta düzenlenen Sotheby’s müzayedesinde 4,3 milyon dolara satılmasını soruşturuyor.
24,7 kilogram yükündeki “NWA 16788” isimli göktaşı, bugüne kadar Dünya’da bulunan en büyük Mars kökenli örnek olarak kayıtlara geçti.
Müzayedede hem alıcı hem satıcı kimlikleri zımnî tutulurken, satış gelirinin rastgele bir kısmının Nijer’e ulaşıp ulaşmadığı bilinmiyor.
Nijer hükümeti yaptığı açıklamada, meteorun ihracatının yasal olup olmadığı konusunda “ciddi şüpheleri” bulunduğunu ve “yasa dışı milletlerarası ticaret” tasası taşıdığını belirtti.
Sotheby’s ise göktaşının ülke dışına çıkarılması ve satışı sürecinde tüm milletlerarası prosedürlere uyulduğunu savunuyor.
KEŞİFTEN MÜZAYEDEYE UZANAN YOL
İtalyan akademik kaynaklara nazaran meteor, 16 Kasım 2023’te Agadez bölgesinde bir “meteor avcısı” tarafından bulundu.
Yerel halkın elinden milletlerarası bir satıcıya geçen göktaşı, daha sonra İtalya’nın Arezzo kentindeki özel bir galeriye ulaştı.
Burada bilimsel incelemelere tabi tutulan NWA 16788, kısa müddetliğine İtalya’da sergilendikten sonra New York’taki müzayedede satışa çıkarıldı.
HUKUKİ BOŞLUK TARTIŞMASI
Chicago Üniversitesi’nden Prof. Paul Sereno, Nijer’in kültürel ve doğal mirasının iadesi için yıllardır kampanya yürütüyor.
Sereno, “Uluslararası hukuk, bir ülkenin mirasının, ister kültürel, ister doğal ya da uzaydan gelen, müsaadesiz çıkarılmasına müsaade vermez. Kolonyal devirden bu yana bu anlayış değişti” dedi.
Nijer’in 1997’de yürürlüğe giren miras yasasında mineral örnekleri müdafaa altına alınsa da meteorlar açıkça tanımlanmış değil. Bu durum, göktaşının nasıl fark edilmeden ülke dışına çıkarıldığı sorusunu gündeme getiriyor.
Prof. Sereno, NWA 16788’in satışıyla başlayan sürecin bir dönüm noktası olmasını, hem Nijer idaresini yasal boşluğu kapatmaya hem de meteorun iadesi için milletlerarası teşebbüslere sevk etmesini umuyor.