Napolyon’un ordusu böyle yok oldu: 300 bin askeri öldüren gerçek

Napolyon ve çok uluslu askerlerden oluşan ordusu, 1812 yılında Rusya’dan çekilirken azalan erzak ve şiddetli Rus direnişiyle karşı karşıyaydı. Fakat onları bekleyen felaketin asıl büyüklüğünden şimdi habersizlerdi.

600 BİN ASKERİ NE YOK ETTİ?

Rusya’dan geri çekilme sırasında, 600 bin kişilik ordunun en az yarısı, yani 300 bin kişi, dondurucu kış şartları, açlık ve hastalıklar nedeniyle yok oldu. Şimdi hakem değerlendirmesinden geçmemiş yeni bir çalışma ise, bu zayıf düşmüş birlikleri kırıp geçiren patojenleri tespit etti.

O devrin doktorları, ateş, baş ağrısı ve döküntülerle seyreden tifüs hastalığını belgelemişti. Fakat Paris Cite Üniversitesi’nden mikrobiyolog Remi Barbieri ve takımı, tifüse neden olan Rickettsia prowazekii bakterisine dair hiçbir iz bulamadı.

İKİ BULAŞICI BAKTERİ

13 askere ilişkin dişlerden antik DNA örnekleri çıkararak tahlil yapan araştırmacılar, bu bireylerin paratifo hastalığına neden olan Salmonella enterica ve beden biti yoluyla bulaşan, Borrelia recurrentis bakterisinin yol açtığı tekrarlayan ateş hastalığı taşıdıklarını ortaya koydu.

Araştırmacıların makalesinde, “Vücut bitiyle bulaşan tekrarlayan ateş her vakit ölümcül olmasa da, esasen tükenmiş durumdaki bir kişiyi önemli halde zayıflatabilir” sözlerine yer verildi.

Barbieri ve takımı, sadece 13 şahıstan örnek aldıkları için tifüs bakterisine rastlanmamış olmasının, bu hastalığın ordunun felaketinde hiç rol oynamadığı manasına gelmediği konusunda uyarıyor.

TOPLU MEZARLAR İNCELENİYOR

2001 yılında Litvanya’nın Vilnius kentinde bulunan toplu mezarlarda 3 binden fazla askerin kalıntısı yer alıyor.

Diğer araştırmacılar ise, tarihî evraklardaki semptom tariflerinin birkaç hastalığa da uyduğunu ve tifüsün de bu hastalıklar ortasında olabileceğini belirtiyor.

ÜNİFORMA VE ATLARIYLA GÖMÜLDÜ

Pek çok asker üniformalarıyla ve atlarıyla birlikte gömülmüştü. Silahların eksikliği, bu şahısların çatışmada ölmediklerini gösteriyor.

Barbieri ve grubu, “Napolyon ordusunu Rusya’dan geri çekilişi sırasında etkileyen salgın hastalıkların kapsamını tam olarak anlayabilmek için çok daha fazla örneğin tahlil edilmesi gerekiyor,” diye yazıyor.

“Elde ettiğimiz sonuçlara nazaran, bu askerlerin vefatına neden olan makul bir senaryo; yorgunluk, soğuk ve paratifo ile beden bitiyle bulaşan tekrarlayan ateş üzere çeşitli hastalıkların birleşimi olabilir.”