Nöbetçi Eczaneler
Okyanuslardaki asitlenme, Dünya’nın sıhhatini gösteren kritik göstergelerden biri olarak kabul ediliyor. Yeni bir araştırmaya nazaran, okyanuslar bu hususta tehlikeli eşiği aşmak üzere, hatta birtakım bölgelerde bu sonun çoktan geçildiği belirtiliyor.
“OKYANUS ASİTLENMESİNİN GEZEGENSEL SINIRI”
ABD ve İngiltere’den bilim insanlarının yaptığı araştırmada, “okyanus asitlenmesinin gezegensel sınırı” olarak kabul edilen ölçüt değerlendirildi. Bu hudut, deniz suyundaki ortalama aragonit doygunluğunun yüzde 20 oranında azalması olarak tanımlanıyor. Aragonit, birçok deniz canlısının kabuk ve iskelet imalinde kullandığı kalsiyum karbonat formudur.
Bilim insanları, bilgisayar modelleriyle en son saha ölçümlerini birleştirerek yaptıkları tahlilde, dünya okyanuslarının bu eşiğe çok yaklaştığını ya da kimi yerlerde büsbütün geçtiğini ortaya koydu. Derin sularda bu sonun yüzde 60 oranında aşıldığı, yüzey sularında ise yüzde 40’ının tehlikeli düzeye ulaştığı tespit edildi.
Araştırma grubu, aragonit doygunluğundaki yüzde 10’luk bir düşüşün bile önemli tesirlere neden olduğunu ve bu oranın gezegensel hudut olarak kabul edilmesi gerektiğini savunuyor. Okyanusların bu kritik eşiği aslında 2000’li yılların başında geçtiği belirtiliyor.
KUTUPLAR VE DERİN SULAR ALARM VERİYOR
İngiltere’deki Plymouth Deniz Laboratuvarı’ndan biyolojik okyanus bilimci Helen Findlay, yüzey sularında en büyük değişimlerin kutup bölgelerinde görüldüğünü, derin sularda ise kutupların etrafındaki alanlar ve Amerika’nın batı kıyısı ile ekvator yakınlarındaki “yükselme bölgelerinde” durumun daha da önemli olduğunu söylüyor.
Okyanus asitlenmesi, direkt gözle görülmese de deniz hayatı üzerinde büyük yıkımlara neden oluyor. Mercan resiflerini tahrip ediyor, kabuk oluşturan canlılar için denizi yaşanmaz hale getiriyor ve başka birçok tıbbın zayıflamasına ya da ölmesine yol açıyor. Bu tesirler, tüm ekosistemi zincirleme etkileyerek bozulmalara neden oluyor.
SERA GAZLARI ETKİLİ
Asitlenmenin temel nedeni, atmosferdeki karbondioksitin okyanuslar tarafından emilerek suyla tepkiye girmesi. Sera gazı emisyonları arttıkça, okyanuslar daha fazla asitleniyor.
Findlay, “Okyanus canlılarının büyük çoğunluğu yalnızca yüzeyde yaşamıyor. Derin sularda yaşayan çok sayıda bitki ve hayvan var. Bu alanlarda meydana gelen büyük değişimler, asitlenmenin düşündüğümüzden daha ağır sonuçlar doğurabileceğini gösteriyor,” diyerek derin deniz mercanları üzere hayati habitatların tehlike altında olduğunu vurguladı.
Bilim insanlarının üzerinde anlaştığı dokuz gezegensel sondan biri olan okyanus asitlenmesi, bu çalışmayla birlikte aşılmış yedinci hudut haline geliyor. Bu durum, Dünya’nın ekosistem sıhhati açısından ne kadar kritik bir noktada olduğunu gösteriyor.
Araştırmacılar, bilhassa asitlenmeye karşı en savunmasız bölgelerde acil tedbir alınmasını ve şimdi fazla etkilenmemiş bölgeler için de müdafaa tedbirleri geliştirilmesini öneriyor.