Nöbetçi Eczaneler
Bristol Üniversitesi’nden hayvan davranışları uzmanı Nicola Rooney’nin liderliğinde yürütülen çalışmada, bir Golden Retriever ve bir Labrador, hastalardan alınan deri örneklerinden Parkinson’u yüksek doğrulukla saptamayı başardı.
CİLTTEKİ KOKU ELE VERİYOR
Araştırmada, Parkinson hastalarına mahsus bir “koku imzası” olduğu belirlendi. Bilhassa ciltteki yağlı salgıların, hastalığa dair ipuçları taşıdığı düşünülüyor. Rooney, köpeklerin %70 ila %80 oranında yanlışsız teşhis koyduğunu ve bunun bahta bağlı olmayacak kadar yüksek bir muvaffakiyet olduğunu vurguladı.
DAHA EVVEL BİR HEMŞİRE DE KOKUDAN ANLAŞMIŞTI
Parkinson’un kokusunun fark edilmesi birinci olarak yaklaşık on yıl evvel, İskoç hemşire Joy Milne sayesinde gündeme geldi. Milne, “süper-koklayıcı” olarak biliniyor ve eşine Parkinson teşhisi konulmadan 12 yıl evvel bedenindeki değişik kokuyu fark ettiğini söylüyor. 2016’da yapılan küçük bir çalışmada, Milne yalnızca gömlek koklayarak tüm Parkinson hastalarını yanlışsız tespit etti. Kusurlu olarak işaret ettiği tek kişi ise bir yıl sonra nitekim Parkinson tanısı aldı.
TIBBİ KÖPEKLER UMUT VAAT EDİYOR
Medical Detection Dogs programı ile Manchester Üniversitesi’nin ortak yürüttüğü son çalışmada köpeklerin neyi kokladığı ve bu kokunun neden oluştuğu daha detaylı formda incelendi. 2019’da Manchester Üniversitesi araştırmacıları, Parkinson hastalarına mahsus koku bileşenlerini tespit etmiş ve bu bulgular daha sonra Joy Milne tarafından da doğrulanmıştı. Bu bileşenlerle şu anda test kademesinde olan bir teşhis swabı geliştirildi.
HER KÖPEK BU İŞE UYGUN DEĞİL
Ancak eğitim süreci her köpek için uygun değil. Son deneyde eğitilen 10 köpekten sırf 2’si testi tamamlayabildi. Köpeklerden biri sağlıklı bireylerin örneklerinin yüzde 10’unu yanılgılı olarak “Parkinsonlu” olarak işaretledi. Oburu ise sadece yüzde 2 oranında kusur yaptı. Buna karşın genel muvaffakiyet oranı, köpeklerin hastalığı rastlantısal olmayan bir formda tespit edebildiğini kanıtladı.