Nöbetçi Eczaneler
Üreme bilimciler, sperm sayısının düşüşüyle ilişkili plastik katkı unsurlarının kullanımını azaltmak için tedbir alınması gerektiği konusunda ikazda bulundu.
Araştırmalar, son 50 yılda dünya genelinde sperm sayısının yılda yaklaşık yüzde 1 oranında azaldığını ve insan doğurganlığının da emsal bir oranda azaldığını gösteriyor.
İngiliz The Guardian gazetesinin haberine nazaran obezite oranlarının artması, hareketsiz ömür üslupları ve yaşlanan nüfus, muhtemel nedenler olarak gösteriliyor. Lakin New York’taki Mount Sinai Icahn Tıp Fakültesi’nde etraf tıbbı ve halk sıhhati profesörü olan Dr. Shanna Swan’a göre, çevresel faktörler en kıymetli rolü oynuyor. Swan, bu düşüşün “büyük ölçüde fakat büsbütün değil, steroid hormonlarını etkileyebilen çevresel toksinlerden kaynaklandığını” söyledi.
2017 yılında Swan ve meslektaşları, 1973 ile 2011 yılları ortasında Kuzey Amerika, Avrupa ve Avustralya’daki erkeklerde sperm sayısında yaklaşık yüzde 60’lık bir düşüş olduğunu gösteren bir meta-analiz yayınladı.
2023 yılında, araştırmayı tekrarlayarak çalışmayı 2018 yılına kadar genişlettiler ve Afrika, Asya ve Güney Amerika’dan daha evvel elde edilemeyen bilgileri de dahil ettiler ve daha da şok edici bulgular elde ettiler.
PLASTİKLERE EKLENEN UNSURLARLA BAĞLANTILI
Swan’ın uyarısı, kimyasal toksisitenin insan ve etraf sıhhati üzerindeki tesirine ait kaygıların arttığı bir devirde geldi. İki hafta evvel, etraf tahlillerine odaklanan bir şirket olan Deep Science Ventures tarafından yayınlanan ve Swan tarafından incelenen bir rapor, kimyasal kirliliğin “iklim değişikliği ile emsal seviyede bir tehdit” olduğu konusunda ihtarda bulundu, fakat çok daha az ilgi gördü.
1950’lerden bu yana sperm oranlarındaki düşüş, plastik kullanımındaki patlama ile karşıt orantılı. Swan, plastiklere yaygın olarak eklenen katkı hususları ile sperm sayısındaki düşüş ortasında artık kesin bir ilişki olduğunu belirtiyor.
FETÜS VE EMBRİYO ÜZERİNDE DERİNDEN ETKİLİ
Swan, “Ftalatlar, plastiğe esneklik kazandırmak ve onu yumuşak ve esnek hale getirmek için plastiğe eklenen kimyasallardır. Yani, yumuşak bir su şişesi yahut tıbbi hortum üzere bir hortum ya da yumuşak bir besin kabı aldığınızda, ftalatlara dokunmuş olursunuz” diye konuştu.
Swan, şunları ekledi: “Öte yandan, ftalatların makûs ikizi bisfenollerdir. Ftalatlar plastiği yumuşak ve esnek hale getirirken, bisfenoller onu sert ve esnek olmayan hale getirir. Ftalatlar testosteron düzeyini düşürürken, bisfenoller östrojen düzeyini artırır.”
Swan, bu ve öteki endokrin bozucu kimyasalların tesirlerinin bilhassa rahimde gelişen fetüsler ve embriyolar üzerinde çok derin olduğunu söyledi. Daha evvel ftalatların doğmamış erkek bebekler üzerindeki tesirlerini araştırmış ve gebeliğin kritik bir periyodunda maruz kalmanın cinsel gelişimde ince deformitelere yol açabileceğini bulmuştu.