Nöbetçi Eczaneler
Türkiye’de klâsik yatırım araçlarından biri olarak görülen altın, hala kıymetli ölçüde ferdi tasarruf aracı olmayı sürdürüyor.
İstanbul Kuyumcular Odası (İKO) Başkanı Mustafa Atayık, Türkiye’de yastık altında saklanan altın ölçüsüne ait bir değerlendirmede bulundu.
5 BİN TON CİVARINDA OLDUĞU DÜŞÜNÜLÜYOR
Atayık, yastık altında saklanan altın ölçüsünün yaklaşık 5 bin ton civarında olduğunun tahmin edildiğini belirtti.
İKO Başkanı Atayık, yastık altındaki altın sayısına ait, “Dünya Altın Konseyi’nin iddialarına nazaran bu sayı 5 bin ton civarındadır. Daha sonraki yıllarda farklı kurum ve uzmanlar tarafından yastık altı ile ilgili 6 bin 500-7 bin ton kestirimleri yapıldı. Lakin bu ölçüden beşerler için manevi pahası olan ve bankalara eritmek üzere verilemeyen stokları düşmek gerekiyor.” diye konuştu.
YASTIK ALTINDA SAKLANAN ALTINLARIN PAHASI 500 MİLYAR DOLAR CİVARINDA OLABİLİR
5 bin ton olarak söylem edilen sayıların daha gerçek olabileceğini ve kendi varsayımlarının de bu tarafta olduğunu aktaran Atayık, şunları kaydetti:
“Bu öngörünün teyidi için Türkiye’deki hanehalkı sayısı olan 20 milyon 200 bin ve Türkiye’nin nüfusu ile ilgili söylem edilen 85 milyon sayısı kullanılarak yastık altındaki ölçünün akılcı olup olmadığı konusunda bir fikir yürütülebilir. Yastık altı birikimlerin nakdî karşılığı bugün altının kilogram fiyatının 107 bin dolar civarında olduğunu düşünürsek, aşağı üst 500 milyar dolar ve üzerinde bir pahaya karşılık geldiğini söyleyebiliriz.”
“İTHAL EDİLEN ÖLÇÜNÜN YÜZDE 50 ‘Sİ KESİMDE KULLANILIYOR”
Atayık, ithal edilen altının tamamının, kuyumculuk ve mücevherat kesiminin talebi olmadığını söz ederek, “İthal edilen toplam ölçünün yalnızca yüzde 40-50 ortasındaki bir ölçüsü bölümde kullanılıyor. Bölüme gelen bu ölçü da kilogram başına 2 bin 500-5 bin dolar ortasında bir katma kıymet yaratmak suretiyle Türkiye’nin en pahalı ihracat ünite pahası olan eserlere dönüşüyor.” dedi.
Altın Madencileri Derneği datalarından elde ettikleri bilgi sonucunda 2023 prestijiyle, fizibilite çalışmaları ve müracaatları yapılmış 18 farklı altın madeni alanında üretim yapıldığını aktaran Atayık, “2023 üretimi 35,5 ton, 2024’te ise 32,2 ton olarak gerçekleşti. Yurt içi üretim ve hurda geri dönüşleri ne kadar fazla olursa gereksinimin karşılanma oranı artıyor, döviz çıkışı olmadan, ithalata gerek olmadan ham unsur muhtaçlıkları bu oranda karşılanmış oluyor.” formunda konuştu.
Sadece kuyumculuk ve mücevherat üretiminde yıllık ortalama 170-200 ton ortası ithalat ihtiyacı duyulduğunu belirten Atayık, yurt içi üretim ve hurda dönüşümünün ne kadar fazla olursa ithalatın o kadar oranda azalacağını da bildirdi.
“VATANDAŞ GEREĞİNCE İTİMAT DUYMUYOR”
Yastık altındaki altınların iktisada kazandırılma sürecine de değinen İKO Başkanı Atayık, vatandaşın yeterince inanç duyamadığı için birikimlerini yastık altında tutmaya devam ettiğini öne sürerek, şunları kaydetti:
İKO olarak bilhassa mevcut sistemleri geliştiren kurumlarımız ve bireyler bazında olumsuz bir durum yaratmamak ismine süreçte yalnızca kuyumcuların daha fazla faal olması teklifimizi Hazine ve Maliye Bakanlığına ilettik. Lakin Bakanlıktan gelen talep üzerine Yastık altı Altın Yatırımları Sistemi (YAY-SİS) ismi altında bir proje ile bir sistem teklifinde bulunduk. Bu sistemde, Türkiye genelinde 27 kuyumcular odası ve 86 kuyumcu dernek üyesi kuyumcu meslektaşlarımızın içinde olduğu her birine finansal güçleri oranında kredilendirme yapacak, kamu bankaları eliyle bir işleyiş öngörülüyor.”
YAY-SİS
Sisteme ait bilgiler veren Atayık, uzmanlar tarafından belirlenen oranlarla has altın karşılıkları bulunarak bir liste oluşturulabileceği, kuyumcunun kredi alakası olan banka şubesi ile bağlantı başlatarak, kuyumcunun hesabından vatandaşın hesabına has altın karşılığı geçeceğini ve bankanın peşin yahut vade sonunda vermeyi taahhüt ettiği getiriyi belirtilerek sürecin tamamlanabileceği açıklamasında bulundu.
Değerlemeye alışılmış tutulacak olan altınların kurulacak sistemle, otomatik olarak kaç gram brüt yükü olduğu, kaç gram has altın karşılığına denk geldiğinin hesaplanacağını söyleyen Atayık, hesaplanır ve liste halinde çıktı sağlanabileceğini kaydetti.
Atayık, kuyumcuların bu sistemle altınların gerçek pahasının tespiti konusunda da ekspertiz hizmeti vermiş olacağını belirterek, “Yastık altı birikimlerinin piyasaya çıkarılması için tüm kuyumcuların sisteme entegre edilmesiyle kuyumcuların güçlü mali yapısı, vatandaşla olan güçlü bağlantısı ve öbür mesleklere nazaran alandaki eşsiz dinamiğinin de harekete geçirilmesi sağlanmış olacaktır.” dedi.
İKO’DAN ALTINBANK KURULMASI ÖNERİSİ
Atayık, yastık altındaki altınların iktisada kazandırılması için YAY-SİS teklifinin yanı sıra bu çalışmalara sürat kazandırmak maksadıyla “Altınbank” kurulması teklifinde bulunduklarını da açıklayarak, şu tekliflerde bulundu:
“Bankaların çeşitlenmesi ve değişik uygulamalara yol açılmasını önlemek ismine kuyumcuların bir kooperatif mantığında üye olabilecekleri, sermayesini altın bazında tutabilecek, kamu tarafından desteklenecek ve kamu hukuksal kişiliğe haiz İKO öncülüğünde tüm Türkiye’deki kuyumcu oda ve derneklerin ve bunların üyelerinin içinde olduğu, kural ve uygulamaların standart hale geldiği, büsbütün kuyumculuk ve mücevherat dalının gelişimi ve tüm gereksinimlerinin karşılanması dahil geniş bir perspektifte, bilhassa bir ihtisas bankası olarak hizmet verecek bir banka kurulmasının gerekli olduğuna inanıyoruz.
Adı, Altınbank olan banka sayesinde bugün yaşanan ithalat, cari açık, yastık altı, teknoloji, yatırım, standardizasyon üzere bahisler tek elden çözümlenmiş olacak. Kelam konusu bankanın bilhassa yıllardır yastık altı altınların iktisada kazandırılması çalışmalarına ivme katacağına inanıyoruz. Altınbank konusunda, Cumhurbaşkanlığımız, ilgili bakanlıklarımız ve kurumların vereceği takviyeyle sürecin süratle tamamlanmasına son derece değerli katkı sağlayacaktır. Kurulacak Altınbank’ın piyasada hurda dönüşlerinin hızlanmasının yanı sıra kuyumcu meslektaşlarımızın da altın kredi gereksinimini karşılayacağına inanıyoruz.”
Atayık, müracaat sürecine ait ise sermaye tipi ve ölçüsü konusunda Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun da (BDDK) Altınbank’ın faaliyet başvurusu noktasında çalışmalarının sürdüğünü belirterek, türel, teknik ve sektörel ihtiyaçlara ait hazırlıkların yapılmaya devam edildiğini bildirdi.