İsrail’de Netanyahu’nun koalisyonundan bir parti daha çekildi

İsrail’de Başbakan Binyamin Netanyahu’nun koalisyonunda yer alan Ultra-Ortodoks Yahudi partilerden Şas’ın dini otoritesi Hahamlar Kurulu, Haredi cemaatin askerlik muafiyetini sağlayacak maddede yaşanan uyuşmazlık nedeniyle partinin hükümetten istifasına karar verdi.

Bu kararla yakın vakitte öbür bir Haredi koalisyon ortağını kaybeden Netanyahu hükümeti 120 sandalyeli Meclis’te 50 milletvekilinin desteklediği azınlık hükümeti pozisyonuna düştü.

Buna rağmen 11 milletvekiline sahip Şas Partisi’nin koalisyondan çekilmesine karşın muhalefetin hükümeti devirme teşebbüslerini desteklemeyeceği açıklandı.

MECLİS’İN TATİLE GİRMESİ NETANYAHU’YA YARADI

İsrail Meclisi’nin 27 Temmuz’da tatile girmesiyle Netanyahu, rahat bir nefes alabilecek.

İsrail muhalefeti Meclis’in lağvedilmesi için haziranda bir teklif getirmiş lakin kâfi çoğunluğu sağlayamamıştı.

İsrail maddelerine nazaran muhalefet, Meclis’in feshi yasasını 6 ayda bir oylamaya sunabiliyor.

Netanyahu liderliğindeki koalisyonun azınlık hükümeti pozisyonuna düşmesine karşın mevcut tabloda Meclis’in yine açılacağı Ekim 2025’e kadar iktidarda kalacağı bedellendiriliyor.

ANA MUHALEFETTEN SEÇİM ÇAĞRISI

Öte yandan, İsrail ana muhalefeti Gelecek Var Partisi Önderi Yair Lapid, yayınladığı imajlı bildirisinde ‘Netanyahu hükümetinin azınlık hükümeti pozisyonuna düşmesiyle askerleri savaşa gönderemeyeceğini, kimin yaşayıp kimin öleceğine karar veremeyeceğini’ söyledi.

Netanyahu hükümetinin Gazze’nin geleceğini belirleyemeyeceğini belirten Lapid, Suriye yahut Suudi Arabistan ile mutabakat imzalayamayacağını, Netanyahu hükümetinin ‘iktidar hakkının kalmadığını ve gayrimeşru bir hükümet olduğunu’ lisana getirdi.

Lapid, “Şimdi seçimlerin vakti geldi” sözünü kullandı.

HAREDİLERİN ASKERE ALINMASI TARTIŞMASI

İsrail maddelerine nazaran 18 yaşını geçen herkesin mecburî askerlik hizmetini yapması gerekirken Haredilerin askerlikten muaf tutulması yıllardır ülkede tartışılıyordu.

İsrail’in başta Gazze Şeridi olmak üzere 7 Ekim 2023’ten bu yana bölgede yükselen saldırganlığı nedeniyle asker gereksiniminin artmaya başlamasıyla Haredilerin askere alınması konusu gündeme gelmişti.

İsrail Yüksek Mahkemesi, 25 Haziran 2024’te Haredi erkeklerin zarurî askerlikten muaf tutulmasının yasal desteğinin bulunmadığına ve askerliğe uygun olanların vazifeye alınması gerektiğine karar vermişti.

Hükümetin askere alınmaya uygun yaklaşık 80 bin Haredi erkekten yaklaşık 24 binine askerlik celbi gönderdiği, temmuz prestijiyle 2025-2026 askerlik yılı için ‘havuz’ olarak tanımlanan kümenin geri kalanına buyruk göndereceği kaydedilmişti.

Haredilerin askerlikten muaf tutulmasını sağlayacak bir yasanın çıkarılmaması nedeniyle Netanyahu’nun Haredi koalisyon ortakları Meclis’i boykot etmeye başlamış ve Meclis’in fesih oylamasına kadar varan bir siyasi krize neden olmuştu.

Sorunun çözülememiş olmasına karşın fesih oylamasında kâfi çoğunluk sağlanamamıştı.

İsrail Meclisi Dışişleri ve Savunma Komitesi Başkanı Yuli Edelstein’in son hazırladığı taslağın taleplerini karşılamadığını belirten Degel HaTorah ve Agudat Israel partilerinin oluşturduğu Birleşik Tevrat Yahudiliği ittifakı 7 milletvekiliyle hükümetten istifalarını açıklamış, böylelikle Netanyahu hükümetini 61 milletvekiliyle bırakmıştı.