Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi, yıllardır sürekli değişen yasa ve düzenlemelerle adeta bir labirente dönüşmüş durumda. Ancak bu labirentin en karanlık ve çıkışı en zor noktası, şüphesiz 8 Eylül 1999 tarihiyle başlayan emeklilik adaletsizliği.
O tarihten sonra sigortalı olan milyonlarca kişi, sadece bir günle emeklilik hayalini 17 ila 20 yıl ötelemek zorunda kaldı.
EYT düzenlemesiyle 1999 öncesi sigortalılar emeklilik hakkına kavuşurken, 2000-2008 arası işe girenler için bu çözüm yarım kaldı.
Kimi sabah sigortalı yapıldı, emekli oldu… Kimi akşam sigortalı yapıldı, 20 yıl daha çalışacak.
Bu durum sadece teknik bir tarih meselesi değil; kökleri hukuka, vicdana ve toplumsal adalete dokunan bir sorun.
Peki çözüm nedir?
Cevap: Kademeli Emeklilik.
Kademeli emeklilik, EYT düzenlemesinden sonra oluşan yeni mağduriyetleri telafi edebilecek belki de tek gerçekçi modeldir.
Çünkü bu sistem:
• Emekliliği sadece “sigorta girişi”ne değil, çalışma süresi ve prim ödemelerine göre şekillendirir.
• Kademe kademe hak kazanmayı öngördüğü için sistemin yükünü aniden artırmaz.
• Kadınların doğum borçlanması, staj ve çıraklık başlangıcı, askerlik borçlanması gibi alanlarda da eşitliği destekleyecek altyapıya sahiptir.
• Hem sosyal güvenliği korur hem de toplumdaki adalet duygusunu onarır.
Bugün özel sektörde 45-50 yaşındaki binlerce çalışan, iş bulamıyor. Yaş ayrımcılığı, düşük ücretler, mobbing ve işsizlik dört bir yanlarını sarmış durumda. Üstelik bunların çoğu bir günle emeklilik hakkını kaybetmiş durumda.
Bir günün, bir ömrü bu kadar değiştirebilmesi ne kadar mantıklı?
Düşünün, aynı işi yapan iki kişiden biri sabah sigortalı yapılmış, biri akşam. Biri emekli olmuş, diğeri 20 yıl daha çalışacak. İşte bu yüzden insanlar artık “Mesele çalışmak değil, mesele adalet!” diyor.
Kademeli emeklilik sadece sosyal güvenlik sistemiyle ilgili bir düzenleme değil. Bu aynı zamanda bir neslin gasp edilen geleceğiyle ilgili bir toplumsal yüzleşme.
Türkiye’de adaletin terazisi, işçinin, emekçinin, memurun, çiftçinin sırtında kırılıyor. Ama unutmayalım: Gerçek adalet, herkes için adalettir. Parçalı değil, bütüncül olur.
Yarım bırakılan düzenlemeler yeni adaletsizlikler doğurur.
Artık bu sesi duymanın zamanı geldi.
Kademeli emeklilik, doğru uygulanırsa; hem adaletsizliği düzeltir hem sistemi çökertecek bir yük oluşturmaz. Ama en önemlisi, vatandaşın devlete olan inancını onarır.
Çünkü bu kez mesele sadece maaş değil…
Bu kez mesele, geleceğini hak eden bir topluma yakışan adil bir düzen.
Mihriban UĞURLU
EMADDER GENEL BAŞKANI
YORUMLAR