İklim krizi, etraf kirliliği tabiata süratle ziyan vermeye devam ederken bu nedenlerden ötürü ziyan gören yerlerden biri de Trabzon’da bulunan Sera Gölü oldu…
Trabzon Akçaabat’ta doğallığı ile bölgenin simgelerinden biri olan Sera Gölü, etraf kirliliğinden ötürü alarm vermeye başladı. Uzmanların açıklamalarına nazaran göl, tarım faaliyetlerinden ötürü fosfor ve azot üzere kimyasallardan ötürü kirlenerek ağır bir formda alg oluşumuna neden oluyor, bu da gölün estetik görünümünü bozuyor.
Sera Gölü, 1950 yılında Derecik Vadisi yamaçlarından kopan kayaçların vadiyi tıkamasıyla oluştu. Göl, yıllardır çamur, balçık ve atıklarla gayret ediyor. 2024 yılı Ekim ayında Devlet Su İşleri’nin paklık çalışması 8 ay sürdü ve göl tabanından 200 bin metreküp rüsûbat çıkarıldı.
Uzun vadeli tahlil olarak yapılan çalışmalarda alüvyon ve kirliliğin göle ulaşmadan tutulması için göle yaklaşık 500 metre arada çökeltim havuzu inşa edildi. 5 Haziran 2025 tarihinde Trabzon’da tesirli olan yağışların akabinde Sera Gölü tekrar balçık, odun kesimleri ve çamurla doldu. Göl tekrar kahverengiye dönerken bölgeye ziyarette bulunan turistler gördükleri görünüm karşısında hayal kırıklığı yaşadı.
İKİ KIYMETLİ SORUN BULUNUYOR
Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Edebiyat Fakültesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Kısmı Öğretim üyesi Prof. Dr. Turan Özdemir, gölde iki değerli sorunun olduğunu söyleyerek,
”KİRLENMESİ ÇÖZÜLEBİLİR BİR OLAY”
Biz bunları gölün girişinde engellersek gölün bilhassa yaz aylarında simsiyah görülmesini engelleyebiliriz. O simsiyah olan küçük bitkicikler, su yosunları dediğimiz algler.
Bu algler bilhassa su çıkışı çok olmayan sakin göllerde birdenbire o besinle birlikte fotosentez sonucunda çoğalarak gölü büsbütün kaplıyor. Hangi renk ise o rengi alıyor. Bu kirleticilerin göle girmesini engelleyerek yapabiliriz.” formunda konuştu.
”HALK BİLİNÇLENDİRİLMEDEN BUNUN ÖNÜNE GEÇMEMİZ MÜMKÜN DEĞİL”
Islah çalışmaları yapılması gerektiği söyleyen Özdemir, “Haziran aylarında bölgemizde çok yağış görülüyor. Bunun engellemek için dinlenme havuzu yapıldı bu bir tahlildir. Lakin o dinlenme havuzuna gelecek hususun azaltılması gerekiyor. Yapılması gereken en kıymetli iş o vadideki ırmakların ishal edilmesi. Bu çok kıymetli. Bölgede yerleşim alanları var.
Küçük bir yağmurda toprak kayıp dereye giriyor. Bu eza dinlenme havuzları ile giderilemez. Bu mümkün değil. Dere ıslahları yapılmadan, halk bilinçlendirilmeden bunun önüne geçmemiz mümkün değil. Bu çok güç değil. 2 yılda bir yapılan molozun temizlenmesi olayında harcanan para tahminen bir kereliğine ırmakların ıslahı için harcanabilir.
”HER ŞEYİ İLE KURTULDUK MANASINA GELMEZ”
Bu her şeyi ile kurtulduk manasına gelmez. Harikulâde yağmurlardan sonra oluşan taşkınları önlemek çok kolay değil. Daha evvel yapılan boşaltma sürecinin yağmurdan sonra boşa gittiğini görmüş olduk. Ülkemiz ismine ekonomik manada çok üzücü. Gölümüz akan bir dere görünümde değil. Giren ve çıkan su belirli. Bu sakin suda yosunların olması çok olağan. Atalarımızın bir kelamı vardır; ‘Akan su yosun tutmaz’ diye. Atmıyorsa tutuyor işte. Bunu önlemek mümkün olabilir.” diye konuştu.
Azot ve ve fosfor girişinin göle girişinin engellenmesi gerektiğini söz eden Özdemir, “Göl için bir tehlike muhakkak var. Son yıllarda Arap turizminin gelişmesiyle birlikte canlanma meydana geldi. Kahverengi ve kirli bir gölde bulunmak istemezler. Biz bu gölümüzü koruyamadığımız vakit turizm açısından önemli kasvetler yaşayabileceğimizi düşünüyorum.
”AĞIR METALLER VAR BUNLAR ÇÖZÜLEMEZ”
Problemlerin tahlili aslında kolay. Alg patlaması dediğimiz kirlilik çözülebilir bir sıkıntı. Azot ve fosfor girişini engelleyeceğiz. Gölü kendisine bıraktığımız vakit çözünebilir unsurları kendisi içerisinde çözüp bertaraf edebiliyor. Ağır metaller var, bunlar çözülemez. Bunlar gölde biriktiği vakit kirliliğe sebep oluyor. Bunların hepsi ıslah çalışmaları ile mümkün olabilir. Gölün baş tarafındaki molozların toplanması, tahminen gölün süreksiz de olsa dolmasını engelliyor.
”BATAKLIK HALİNE GELMESİNDEN KORKUYORUZ”
Peş peşe ağır yağmurların akabinde gölün dolmasını engellemek mümkün hale gelmeyecektir. Çok daha büyük problemlerin ortaya çıkabileceğini düşünüyoruz. Bataklık hale gelmesinden korkuyoruz. O yolda hala daha devam ediyoruz. Islah çalışmaları yapılır, fosfor ve azot girişi engellenirse en geç 5 yıl içerisinde o göl kendi kendini tamir eder ve çok hoş bir göl haline gelir.“ dedi.